Leiders voor het thuisfront

De NAVO, de machtigste defensieorganisatie ter wereld, staat in Afghanistan voor het beëindigen van de langste missie uit haar geschiedenis. Na de verdrijving van de Taliban, in november 2001, nog geen twee maanden na 9/11, is de hoofdstad Kabul meer dan tien jaar later nog steeds niet gevrijwaard van aanslagen van de Taliban, maar het Westen zit daar niet voor de eeuwigheid. Op het NOS-Journaal was gisteravond een Amerika-correspondent te zien die vanuit Chicago vertelde dat 'iedereen naar huis wilde'. Geen wonder, Chicago is de thuisstad van de president. Dan denk je vanzelf aan je kiezers thuis.

Op ons televisiejournaal kreeg onze premier de vraag gesteld wat we ermee waren opgeschoten, daar in dat verre Afghanistan. Het was nog steeds moeilijk om daar naar school te gaan. Mark Rutte bestreed dat, wist althans dat er juist wel steeds meer meisjes naar school gingen en dat het langzaam goed ging komen. Of we daarvoor in Afghanistan waren, werd er niet bij gezegd. Rutte heeft uit zichzelf nog nooit iets belangrijks over buitenlandse politiek gezegd. Ook niet erg, daar heeft hij niks mee, of daar heeft hij Uri Rosenthal voor, op wie hij toch al blind vaart. Uri weleens over Afghanistan gehoord? Ik niet. Maar het woord 'Kunduz' kennen we allemaal. Doet aan thuis denken, aan een 'Lenteakkoord' waarbij vijf partijen over hun eigen schaduw heen zijn gesprongen. Onze premier ook, al is zijn schaduw niet lang. In Chicago dacht hij alweer opgewekt aan huis, aan Holland.

Geen wonder, de meest besproken leider in Chicago was François Hollande, de nieuwe Franse president, een socialist. Wat zou hij gaan doen? Nou, wat alle socialisten doen, zich aan de beloften houden die hij thuis heeft gedaan. Wat Afghanistan betreft loopt Hollande voor de westerse troepen uit en trekt de Franse militairen versneld terug. Hoeft geen verbazing te wekken. Dat deed bij ons Wouter Bos ook, want afspraak is afspraak, en wij Nederlanders hadden genoeg gedaan. Dankzij Hollande is er nu ook in het Elysée een nieuwe ingetogen sfeer. Geen grandeur, maar een president die zich kleiner maakt dan hij is en zich aan het thuisfront in Parijs ook nog eens plichtsgetrouw in een verkleinde dienstwagen laat natregenen. Daar wint het Westen geen oorlogen mee, maar daar is Hollande ook niet voor gekozen. Hij is de president van de lage verwachtingen, en die heeft hij in Chicago nu al waargemaakt. Frankrijk vertrekt als eerste uit Afghanistan, tot ergernis van Angela Merkel, die dat niet 'solidair' vond en eerder bij de G8 in Camp David – waar het meer ging over de euro dan over het westers bondgenootschap – toch al geïsoleerd stond en Bayern München aan het thuisfront ook nog na strafschoppen zag verliezen. Zo had de Britse premier, die zijn team tegen de verdrukking in zag winnen, nog iets te vieren. Leuke foto's voor thuis in de krant, deed een beetje denken aan die foto van Barack Obama en Hillary Clinton vanuit een kelder onder het Witte Huis, toen zij met spanning toekeken hoe Osama bin Laden in het verre Pakistan werd geëlimineerd.

O ja, Obama, waar was die? Ook in Chicago natuurlijk. In november zijn er verkiezingen. We zijn al praktisch vergeten hoeveel enthousiasme zijn verkiezing vier jaar geleden losmaakte. Er zou een nieuwe tijd aanbreken van hope en change, en de man uit Chicago hield gloedvolle toespraken. Daarvan is weinig blijven hangen. Obama is complex en academisch en voor oneliners moet je niet bij hem zijn, maar er klonk wel iets van 'Yes, we can'. Daar merken we nu niets meer van. Erger, het lijkt wel of het Westen geen gemeenschappelijke vuist meer kan maken en helemaal niets meer kan. Obama is een terughoudende, onzichtbare leider. Je zou denken dat hij in een verkiezingsjaar trots zou roepen dat hij Osama bin Laden heeft uitgeschakeld en de war on terror heeft gewonnen. Maar volgens de Obama van vier jaar geleden was de war on terror niet te winnen, dus daarop kan hij zich nu niet laten voorstaan. Maar hij zou kunnen zeggen dat hij de 'foute oorlog' in Irak, die volgens hem illegaal was, heeft beëindigd, en de inspanningen heeft verlegd naar de 'goede oorlog', in Afghanistan. Maar daarvoor slaat hij zich ook niet op de borst, al heeft hij in het grensgebied met Pakistan heel wat meer drones ingezet dan zijn schietgrage voorganger.

Een watje is Obama bepaald niet. Maar hij schaamt zich voor zijn eigen daadkracht en voert zijn oorlogen het liefst in het geheim. Opdat het thuisfront er geen aanstoot aan zal nemen. Een mission accomplished zul je uit zijn mond niet horen. De president houdt zelfs geen gloedvolle toespraken meer, wat hij vier jaar geleden zo goed kon. Niemand weet nog waar Amerika en het Westen voor staan. Daarom faalt hij als wereldleider, al heeft niemand zin hem dat te vertellen. Het verklaart de mistroostige stemming in Chicago, waar iedereen Afghanistanmoe was en naar huis wilde.

Bron(nen): Bron afbeelding