Waarom autonomie op de werkvloer zo belangrijk is

Een baas die loon inhoudt, omdat je een paar minuten te lang naar het toilet bent geweest. Het is in Nederlandse callcenters vrij normaal, konden we woensdag in het AD. De twee medewerkers die er in het openbaar over klaagden, zeiden dat ze zich 'net een klein kind' voelden. Het is precies dat wat er mis mee is: iedereen wil een vrij, autonoom mens zijn en geen klein kind dat moet luisteren naar de juf. Niet voor niets wijst onderzoek na onderzoek uit dat autonomie een van de belangrijkste voorwaarden is voor een gelukkig werkleven. Autonomie in de werksfeer verwijst naar de mate van vrijheid die werknemers ervaren als ze aan het werk zijn. Een belangrijke op dit gebied werd vorig jaar uitgevoerd door onderzoekers van de universiteit van Birmingham. Ze vergeleken data van meer dan 20.000 werknemers. Daaruit kwam naar voren dat controle over de uitvoering van de taken en de indeling van de tijd leidde tot een hogere werktevredenheid, meer motivatie en een gelukkiger leven in het algemeen. "Het positieve effect van flexibele werktijden en thuiswerken bevestigt nog eens extra het belang van controle over de eigen werksituatie," aldus hoofdonderzoeker dr. Daniel Wheatley. Uiteindelijk gaat ook de productiviteit omhoog. Onderzoekers denken dat dat komt doordat werknemers met veel vrijheid een groter verantwoordelijkheidsgevoel hebben voor de kwaliteit van hun werk. Hoewel mannen en vrouwen beide snakken naar meer autonomie vullen ze dat verschillend in. Voor vrouwen is flexibiliteit in tijd en plaats het prettigst. Zo zijn ze beter in staat om werk en zorg voor het gezin te combineren. Mannen worden vooral gelukkig van vrijheid in werktaken, werktempo en de volgorde waarin taken moeten worden uitgevoerd. Weinig verrassend bleek 90 procent van de managers zich in zekere mate autonoom te voelen op het werk. Professionals ervaren al minder autonomie, vooral als het gaat om werktempo en werktijden en de helft van de ondervraagde lager opgeleide werknemers ervoer zelfs geen enkele vrijheid. Het is niet de enige studie die het belang van autonomie onderkent. Uit een Taiwanees onderzoek onder 1.380 werknemers van 230 bedrijven bleek dat werknemers niet alleen blijer waren met hun werk, maar dat ze ook minder vaak van positie wisselden of een nieuwe baan zochten. Ook ervaren werknemers minder stress als ze autonoom kunnen werken. Stressfactoren waar we geen controle over hebben zijn namelijk veel schadelijker dan stress die we wel in enige mate kunnen controleren, stelt psychologieprofessor . Autonomie op de werkvloer zou zelfs goed zijn voor je levensverwachting. Uit een onder Britse ambtenaren bleek dat een gebrek aan autonomie de kans op hart- en vaatziekten nog meer vergrootte dan een risicofactor als roken. Tegenover een leidinggevende die de teugels laat vieren, staat de micromanager, die zich overal mee bemoeit. Één ding is zeker: dat is niet de juiste manier. Het maakt werknemers ongelukkig en is niet goed voor het bedrijf. Volgens een is micromanagement "slecht voor de moraal, zorgt het voor een groot verloop en verlaagt het de productiviteit." Toch is dat precies wat veel managers verkeerd doen, benadrukken de onderzoekers uit Birmingham: ze weigeren hun werknemers meer autonomie te geven, ook al worden ze daar gelukkiger van en ook al is het goed voor de productiviteit. Ergens is dat niet gek: de belangrijkste taak van managers is leidinggeven aan werknemers. Als ze dat niet meer hoeven te doen, blijft er weinig van hun takenpakket over. Niettemin gaat het wel die kant op. Bedrijven beginnen meer en meer in te zien dat ze met minder managers toe kunnen. Hier en daar worden managementlagen geschrapt en ontstaan zelfwerkende teams van professionals. Een mooie trend, werknemers zijn tenslotte 'geen kleine kinderen'.

Bron(nen): Quartz Chron Science Daily