De Amsterdamse tram is voor masochisten

Boeken
maandag, 24 oktober 2011 om 00:00
welingelichtekringen header 1
Dat je in Amsterdam meestal niet al te vriendelijk in restaurants, winkels en taxi’s wordt bejegend, is algemeen bekend. Maar niet dat je een masochist moet zijn om er de tram te nemen. Journaliste Jorie Horsthuis liet zich omscholen om bij het Amsterdamse vervoersbedrijf het GVB een jaar tussen de rails te kunnen zitten. Wat blijkt: er zijn trambestuurders die zo klantonvriendelijk en agressief zijn, dat ze op staande voet ontslagen zouden moeten worden. In de Volkskrant een bloemlezing van Op de tram - Een jaar als conducteur in Amsterdam dat vanaf zaterdag te koop is.
Koffers rollen, tassen vallen, passagiers vliegen alle kanten op. De Amsterdamse trambestuurder Tom werkt zijn laatste rit op lijn 9 als een bezetene af. Vlak voorbij de Munt zit een Spaanse passagier opeens in het gangpad. Van zijn stoel gedonderd. Verdwaasd kijkt hij om zich heen. Dan moeten ze zich maar beter vasthouden”, vindt Tom. Even later raast Tom over de Middenweg naar Diemen. 'Die laatste rit is van ons. Geen genade, voor niemand. Geen mensen die rennen, geen mensen die op onze deur kloppen als die al gesloten is. Alleen mensen die netjes op de halte staan te wachten, laten we er nog in, en dan direct de deur weer dicht. Een tram wacht niet op mensen. Mensen wachten op de tram.'
Berry, ook lijn 9, spant de kroon. Als mensen niet snel genoeg bij de deur zijn als ze moeten uitstappen, trekt hij op. Een Spaanse toeriste die zo het Waterlooplein heeft gemist, duwt bij de volgende halte zenuwachtig tegen de deur. Die blijft gesloten zolang ze niet op de groene knop heeft gedrukt. 'Opschieten, achterlijk wijf', roept Berry vanuit de cabine. In paniek haalt het meisje haar chipkaart langs de kaartlezer, hopend dat de deur op die manier opengaat. 'Wat is godverdomme het probleem?', schreeuwt Berry en tikt met zijn wijsvinger tegen zijn voorhoofd. Andere passagiers willen haar te hulp schieten als Berry alle deuren centraal opent. 'Are you fucking stupido?' De Spaanse begint te gillen als Berry op haar afkomt en haar een duw geeft, de tram uit. 'Zo, oprotten.' Beduusd blijft ze bij de halte staan. 'Stomme Italianen', scheldt Berry, waarna hij terugloopt naar zijn cabine.
De passagiers houden zich opmerkelijk gedeisd als je het afzet tegen de bejegening die hen ten deel valt, schrijft Horsthuis. Als op oudejaarsavond het openbaar vervoer het om acht uur 's avonds voor gezien houdt raast trambestuurster Sylvia met een lege tram voorbij de haltes, waar overal nog mensen staan te wachten. Ze zwaaien, gebaren te stoppen, smeken soms zelfs. Sylvia remt af, trekt met haar hand een horizontale streep over haar keel, klingelt en trekt op.