De aardbeving van 8,8 op de schaal van Richter die zaterdag Chili trof is voor Bret Stephens van The Wall Street Journal reden om nog eens op een andere aardbeving terug te kijken die het Zuid-Amerikaanse land in de jaren zeventig trof: de linkse omwenteling onder de populist Salavador Allende en de daarop volgende coup van generaal Pinochet.
Stephens wijst erop dat de aardbeving in Chili vijfhonderd keer sterker was dan in Haïti, maar dat de Chilenen de klap toch redelijk hebben doorstaan omdat hun land een stuk rijker was dan het eiland in de Caraïben. De Chilenen wonen in stevige stenen huizen, niet in hutten en krotten. Het land was mentaal op aardbevingen voorbereid en kent een sterke vrije markteconomie die de mensen weerbaar heeft gemaakt.
Chili is dan ook bekend van het economische experiment van de Chicago Boys van Milton Friedman, waartoe het land overging toen het in 1975, twee jaar na de coup tegen Salvador Allende, economisch aan de grond was komen te zitten.
Pinochet was zelf overigens niet in economie geïnteresseerd; ten einde raad had hij in 1975 een gesprek van drie kwartier met Friedman. Het Zuid-Amerikaanse land moest het dan maar op de Noord-Amerikaanse manier proberen. Het experiment werd uiteindelijk een succes, waardoor Chili zelfs een 'model' werd voor allerlei (ook Oost-Europese) landen die de ravages van eerdere socialistische experimenten achter zich wilden laten. In de linkse mythologie bleef Friedman echter verdacht, juist vanwege zijn samenwerking met Pinochet. De toegenomen welvaart zou alleen aan een rijke bovenlaag ten goede zijn gekomen, wat Stephens ontkent. Waar de schrijver niet op ingaat, en wat zijn betoog toch iets afzwakt, is dat Chili honderd jaar geleden ook al een redelijk ontwikkeld land was, een van de eerste parlementaire democratieën ter wereld. En door de aardbeving van afgelopen zaterdag hoorden we voor het eerst ook weer van een nog zwaardere aardbeving van meer dan 9 op de schaal van Richter die het land in 1960 had getroffen, ruim voordat Allende in 1970 (overigens op democratische wijze) met iets meer dan een derde van de stemmen aan de macht was gekomen.
Twee jaar na die aardbeving, in 1962, werd in dit kleine en verre Zuid-Amerikaanse land tijdens de WK gewoon gevoetbald, en werd Brazilië wereldkampioen. Hoewel de WK toen nog niet zo groot was als nu, moet dat toch een enorme organisatorische prestatie zijn geweest van het gastland, waarbij de Chilenen op hun eigen toernooi ook nog eens keurig vierde werden. Milton Friedman gaf toen nog gewoon college in Chicago.
Stephens wijst erop dat de aardbeving in Chili vijfhonderd keer sterker was dan in Haïti, maar dat de Chilenen de klap toch redelijk hebben doorstaan omdat hun land een stuk rijker was dan het eiland in de Caraïben. De Chilenen wonen in stevige stenen huizen, niet in hutten en krotten. Het land was mentaal op aardbevingen voorbereid en kent een sterke vrije markteconomie die de mensen weerbaar heeft gemaakt.
Chili is dan ook bekend van het economische experiment van de Chicago Boys van Milton Friedman, waartoe het land overging toen het in 1975, twee jaar na de coup tegen Salvador Allende, economisch aan de grond was komen te zitten.
Pinochet was zelf overigens niet in economie geïnteresseerd; ten einde raad had hij in 1975 een gesprek van drie kwartier met Friedman. Het Zuid-Amerikaanse land moest het dan maar op de Noord-Amerikaanse manier proberen. Het experiment werd uiteindelijk een succes, waardoor Chili zelfs een 'model' werd voor allerlei (ook Oost-Europese) landen die de ravages van eerdere socialistische experimenten achter zich wilden laten. In de linkse mythologie bleef Friedman echter verdacht, juist vanwege zijn samenwerking met Pinochet. De toegenomen welvaart zou alleen aan een rijke bovenlaag ten goede zijn gekomen, wat Stephens ontkent. Waar de schrijver niet op ingaat, en wat zijn betoog toch iets afzwakt, is dat Chili honderd jaar geleden ook al een redelijk ontwikkeld land was, een van de eerste parlementaire democratieën ter wereld. En door de aardbeving van afgelopen zaterdag hoorden we voor het eerst ook weer van een nog zwaardere aardbeving van meer dan 9 op de schaal van Richter die het land in 1960 had getroffen, ruim voordat Allende in 1970 (overigens op democratische wijze) met iets meer dan een derde van de stemmen aan de macht was gekomen.
Twee jaar na die aardbeving, in 1962, werd in dit kleine en verre Zuid-Amerikaanse land tijdens de WK gewoon gevoetbald, en werd Brazilië wereldkampioen. Hoewel de WK toen nog niet zo groot was als nu, moet dat toch een enorme organisatorische prestatie zijn geweest van het gastland, waarbij de Chilenen op hun eigen toernooi ook nog eens keurig vierde werden. Milton Friedman gaf toen nog gewoon college in Chicago.
Bron(nen): The Wall Street Journal
POPULAIR NIEUWS
Wat zijn de beste microvezel-doekjes?
Premier Rutte geeft lesje geschiedenis aan stamelende Van Houwelingen (FvD)
Vrouw zeult haar dode oom mee naar de bank voor een lening: 'hij is bleekjes'
Yeşilgöz geërgerd over tweet Wilders: 'dit moet echt ophouden'
De wetenschap achter flirten: 7 tips om met zelfvertrouwen en succes te flirten
