Regering moet kinderen vaker bij TV-scherm weg houden

Arts en publicist Ivan Wolffers maakt zich zorgen over het aantal uren dat kinderen achter een scherm doorbrengen: Televisie, computer, iPhone, Ipad, gamecomputer. Het is aangetoond dat kinderen die uren per dag voor een scherm doorbrengen gemiddeld minder fit zijn: Vaker overgewicht, suikerziekte. Kortom minder gezond. Ouders, regering, onderwijs: Doe iets!

Het aantal uren dat kinderen achter een scherm zitten is omgekeerd evenredig met hun fitheid. Dat blijkt uit een onderzoek onder 2000 Amerikaanse kinderen dat in het juninummer van Sports & Exercise verscheen. Het  gaat om iPad, smartphone, spelletjescomputer of televisie. Het is bepaald niet het eerste onderzoek dat een verband legt tussen wat in Engelstalige landen screentime – schermtijd – genoemd wordt en hun gezondheid.

Het gaat echter altijd om onderzoeken die een verband aantonen, want het is onmogelijk om een onderzoek op te zetten dat aan kan tonen of het echt de oorzaak is. Dan moet je een grote groep kinderen lange tijd veel achter een scherm  zetten en een andere groep niet. Dan moet je ze vervolgens  ze jaren volgen en in het ideale geval moet je dan ook nog iets doen, zodat de onderzoekers en de kinderen niet weten wie er veel achter het scherm zit en wie niet.

Dat is natuurlijk uitgesloten en daarom behelpen we ons met een groeiend aantal artikelen over de samenhang tussen schermtijd en fitheid, kans op diabetes, overgewicht of welke parameter er ook gekozen wordt.

Al die onderzoeken vertellen het zelfde verhaal, maar de interpretatie verschilt. Het meest voor de hand liggend is de volgende uitleg: wie veel achter zo´n scherm zit heeft per dag gewoon minder tijd om achter een bal aan te rennen, verstoppertje te spelen, elkaar op de fiets achterna te zitten en bedenk nog maar een paar van die leuke dingen. Nee, zeggen de wetenschappers die als opdracht in het leven hebben altijd sceptisch te zijn, het kan natuurlijk heel goed dat de andere factoren die bepalend zijn voor het ontstaan van een slechte gezondheid óók zorgen dat die kinderen vaker naar een scherm kijken.

Het kan bijvoorbeeld dat lage sociaal- economische status, waarbij beide ouders genoodzaakt zijn veel en lang te werken, ervoor zorgt dat de ouders niet in staat zijn hun kinderen te stimuleren flink te bewegen. Die zelfde factoren zorgen er dan voor dat kinderen door de ouders meer aan hun lot worden overgelaten en dan maar tv kijken of spelletjes op het scherm doen. Ach ja, leg de schuld maar weer bij de ouders.

Er zijn ook deskundigen die denken dat kinderen die veel tv kijken niet alleen stil zitten maar ook meer chips of andere rommel naar binnen werken terwijl ze vol aandacht de avonturen van hun Disneyhelden of Sponge Bob bekijken. Weer anderen leggen een verband met de advertenties die kinderen via televisie, maar tegenwoordig ook via het internet zien voor producten die zoet en vet zijn (veel energie en geen voedingswaarde) waardoor ze een voedingspatroon gaan ontwikkelen dat op den duur funest voor ze is.

Wat mij betreft is het verband aantonen al meer dan genoeg. De explosie aan overgewicht en in het spoor daarvan diabetes en nog later hart- en bloedvatziekten onder jongeren is zorgwekkend. Natuurlijk gaat het om een probleem met veel verschillende oorzaken en is het niet erg effectief om alle aandacht op alleen maar één ding te richten. Je hebt een geïntegreerde aanpak nodig om werkelijk het verschil te kunnen maken. Ouders kunnen dat echt niet in hun eentje.

Dat zullen we samen moeten doen. En met samen bedoel ik samenleving en in die samenleving hebben we democratische structuren die vorm geven aan de samenwerking. De overheid zou daarbij een belangrijke rol moeten spelen. Die kan het niet oplossen, maar wel signaleren, faciliteren, met haar beleid ongunstige factoren (reclame op kinderen gericht verbieden, frisdrankautomaten in kinderomgeving bemoeilijken) en gunstige factoren bevorderen (meer ruimte die aantrekkelijk is om te spelen, meer praktische informatie op echte mensen gericht, steden veranderen van parkeerplaatsen in speelplaatsen).

Regeren noemden we dat vroeger.