"Eerlijk gezegd deed kritiek mij helemaal niets"

Voor het eerst blikt Jan Peter Balkenden terug op zijn premierschap. De meest saillante quotes uit Christen Democratische Verkenningen. "In het begin werd er lacherig over gedaan: ‘Ach, het zijn allemaal tegeltjeswijsheden’. Eerlijk gezegd deed die kritiek mij helemaal niets. Want waar je ook kwam in Nederland: het thema respect scoorde buitengewoon hoog bij de bevolking. Tijdens Paars was er te weinig aandacht voor geweest."

"Daarnaast vond ik de hyperigheid van de media een lastig punt. Media zijn vooral geïnteresseerd in lekkere quotes, in conflicten. Nederland wordt zo langzamerhand geregeerd door de waan van de dag. Elke dag en over elk onderwerp is er wel een opiniepeiling. Een hervormingsagenda vraagt juist om een bredere tijdshorizon. Hoe maak je Nederland toekomstbestendiger? In de media gaat het daar zelden over."

"Nee, ik heb in 2002 geen moment van aarzeling gekend of ik premier zou worden. Ik wist natuurlijk dat in de naoorlogse parlementaire geschiedenis Schermerhorn tot dan toe de enige minister-president was geweest die voorheen geen ministersfunctie had vervuld. Maar ik vond gewoonweg dat ik mijn verantwoordelijkheid moest nemen. Er moest nieuw politiek leiderschap worden getoond: Nederland moest toekomstbestendiger worden gemaakt en het cda moest weer op de politieke kaart worden gezet. Daar wilde ik niet voor weglopen."

‘Ik wil mij niet uitlaten over de huidige regering. Maar de hervorming van de arbeidsmarkt is een gemiste kans in het huidige regeerakkoord."

"De “Balkenendenorm” is een onzinnige term. Het gaat om de nieuwe norm van het ministerssalaris, en de premier zit daar qua salaris nog iets boven."

‘Ik denk dat de kabinetten van mij veel meer dan vorige kabinetten iets hebben gedaan aan het aan de orde stellen van de salariëring van managers in de publieke en semipublieke sector. In de sfeer van transparantie en normering is er veel verbeterd."

"Zelf kijk ik met een zekere voldoening terug op mijn regeringsjaren, omdat er, objectief gemeten, gewoon veel is gedaan en bereikt.""

'Ik denk dat Balkenende 3, met VVD en D66 terecht als een sterk kabinet zal wordengetypeerd. De oorzaak van de kabinetsbreuk lag bij D66, op dat moment een labiele partij. Ze was verwikkeld geweest in een lijsttrekkerstrijd tussen Alexander Pechtold, destijds minister, en fractievoorzitter Lousewies van der Laan. Op een gegeven moment stelde Van der Laan: “Het is Verdonk eruit of D66 eruit.” Dat was een onmogelijke eis. Wij wilden en konden de VVD destijds niet laten vallen. D66 had overigens al twee keer eerder gedreigd het kabinet te laten vallen."

"Ik heb ook nooit spijt gehad van de keuze voor een kabinet met de lpf. Die partij had bij de verkiezingen 26 zetels gehaald. Op dat moment was er geen alternatief."

"Kijk, als je nu eens wist hoe vaak bewindslieden naar de PvdA-fractie moesten. Bij de VVD was een deal gewoon een deal. Ik betreur ook de manier waarop het kabinet met de PvdA tot een einde is gekomen. We waren drie weken bezig om een evenwichtig besluit over de Uruzgan-missie te nemen. De PvdA vroeg zelfs nog om een NAVO-brief. En ineens werd gezegd: we hebben altijd al gezegd dat we geen voortzetting van de missie wilden. Waarom hebben we dan drie weken lang gepraat met elkaar? Ik houd niet van zwart-witbeelden. Er zijn genoeg momenten geweest dat Bos en ik gewoon goed hebben samengewerkt. Maar ik was onaangenaam verrast over de manier waarop de PvdA ermee stopte. En dan blijkt ook nog dat er al een hele tijd contact is geweest tussen Bos en Cohen over het leiderschap van de partij. Afijn, dat zal de geschiedenis wel uitwijzen."

"Zo’n verkiezingsuitslag is ontzettend zuur. Je draagt lange tijd regeringsverantwoordelijkheid, je probeert het goede te doen voor je land, en dan krijg je zo’n resultaat. Pijnlijk."