Marteling en moord op bevel: voor Rusland heel normaal

Politiek
dinsdag, 05 april 2022 om 7:40
anp 446609029
De gruweldaden in Bucha zijn geen excessen van individuele soldaten. Ze passen eerder bij de Russische oorlogsvoering, waarin bloedige terreur tegen burgers een onderdeel van de strategie is, schrijft de Suddeutsche Zeitung. Daar zijn voorbeelden genoeg voor. Officieel ontkent Rusland elke verantwoordelijkheid voor de moorden die werden ontdekt nadat zijn troepen zich terugtrokken. Maar de aard en omvang van de vermeende oorlogsmisdaden passen bij de Russische oorlogvoering, waarin moord, marteling en terreur tegen burgers door Russische soldaten 'normaal' zijn, of erger: onderdeel van de strategie.
Het beste voorbeeld is volgens de krant Tsjetsjenië. Daar werden eind vorige eeuw twee oorlogen gevoerd. De tweede was om Poetin bekend en geliefd te maken - hij was de onbekende premier onder Jeltsin - en klaar te stomen voor het presidentschap.
In de Tsjetsjeense oorlogen werd de hoofdstad Grozny in puin gelegd, tienduizenden Russische soldaten en Tsjetsjeense rebellen stierven. En 180.000 Tsjetsjeense burgers kwamen om het leven - en vaak niet door bommen: ze werden ontvoerd, verkracht, gemarteld en vermoord, voornamelijk door Russische soldaten en agenten van de geheime dienst. Er waren toen veel Butscha's. In het dorp Alkhan-Yurt bijvoorbeeld hebben Russische soldaten begin december 1999 binnen enkele dagen tientallen mannen en vrouwen, bejaarden en kinderen gedood en het dorp systematisch geplunderd. De moorden werden openbaar gemaakt, maar nooit bestraft, omdat ze deel uitmaakten van de door het opperbevel bevolen oorlogvoering.
De Amerikaanse journalist Maura Reynolds beschreef destijds wat soldaten en officieren zelf zeiden: hoe ze een heel gezin in hun eigen waterput verdronken, mannen martelden met bajonetten die op houtskool waren verhit en ze zo langzaam mogelijk doodden, of staalkabels aanbrachten om de gewrichten van een sluipschutter en hem liet verscheuren door panterswagens. Dergelijke moorden waren geen individuele faux pas, maar eerder een manier van oorlogvoering: volgens de toenmalige generaal Vladimir Shamanov voerden Russische soldaten "een heilige daad" uit.
De Russische moorden in Tsjetsjenië werden voorbereid door een lange ontmenselijking van de Tsjetsjenen in de door het Kremlin gecontroleerde media. Het was vergelijkbaar in de aanloop naar de oorlog in Oekraïne. Uiterlijk sinds 2014 spreekt Kremlin-propaganda over "fascisten" in Kiev, de Russische staatstelevisie heeft een driejarig jongetje uitgevonden dat door Oekraïense soldaten zou zijn gekruisigd. Poetin heeft sinds 2015 herhaaldelijk gesproken over een vermeende "genocide" tegen Russen in Oost-Oekraïne - een regelrechte leugen.