Bedreigingen bepalen verschillen tussen culturen

In samenlevingen die bedreigd worden door conflicten, ziekten, schaarste of natuurrampen zijn de normen strikter dan in veilige omgevingen. Dat is één van de conclusies uit een wereldwijd onderzoek naar sociale normen en omgevingsfactoren, waarvan de resultaten vandaag verschijnen in het vakblad Science.

In de antropologie wordt al langer een onderscheid gemaakt tussen strengere samenlevingen (met strikte normen en weinig tolerantie tegenover wat ervan afwijkt) en lossere. Bij ‘primitieve' culturen is de omgeving en vooral de manier waarop men aan voedsel komt bepalend. Volkeren die aangewezen zijn op de landbouw zijn veel strakker georganiseerd dan zij die van jacht en visvangst leven. Landbouw vereist nu eenmaal meer organisatie en structuur.

Om na te gaan hoe het er bij moderne samenlevingen aan toe gaat, ondervroegen wetenschappers van de University of Maryland 6.823 mensen uit 33 landen. De striktheid van een samenleving is sterk afhankelijk van factoren uit haar verleden: oorlogen, natuurrampen, epidemieën, een te grote bevolkingsdichtheid en beperkte natuurlijke voorraden zijn allemaal oorzaken voor een strenger regime. Pakistan, Maleisië en India zijn de meest rigide naties volgens dit onderzoek. Japan, Zuid-Korea en Singapore horen ook tot de strengere culturen, terwijl het er in Oekraïne, Estland, Hongarije, Nederland, Brazilië en de VS veel losser aan toe gaat. Israël vormt daarop een uitzondering. Ondanks veel bedreigingen en conflicten, is het een losse samenleving. De onderzoekers denken dat dit komt, omdat het een jong land is met veel immigranten uit Oost-Europa, waar het er losser aan toe gaat.

Ook de manier waarop de inwoners denken verschilt. In een culuur met strikte regels houden mensen zich van nature beter aan de regels, hebben meer zelfbeheersing en doen meer aan zelfreflectie. Op die manier kunnen ze zich aanpassen aan de beperkingen die hun cultuur hen oplegt, maar zo versterken ze die ook.

Bron(nen): EurekAlert De Standaard ABC News