Dood Pim Fortuyn: "Tien jaar geleden stierf de politieke correctheid"

Journalist en historicus Dirk-Jan van Baar kijkt terug. Tien jaar na de dood van Pim Fortuyn.  "Het hele zelfbeeld van het progressieve Nederland is door beide moorden en dus ook door beide moordenaars op z'n kop gezet."

Vandaag is het bevrijdingsdag, morgen vieren we tien jaar Pim. De kranten staan vol met stukken over wat er zou zijn gebeurd als Pim Fortuyn niet was vermoord en hij wel de nieuwe minister-president was geworden. Dat klonk toen onwaarschijnlijk, maar een 'premier Fortuyn' was normaler geweest dan wat er in werkelijkheid is gebeurd. De heiligverklaring van Fortuyn is begonnen op de dag dat hij vermoord werd en in die zin heeft hij het eeuwige leven. Een normale politicus had die status nooit kunnen bereiken.

Felix Rottenberg schijnt gezegd te hebben dat Fortuyn uiteindelijk niet meer dan een voetnoot in de geschiedenis zal blijken te zijn. Tja, in het licht van de eeuwigheid verdampt alles en als je dan nog als een voetnoot overblijft heb je meer sporen nagelaten dan de rest.

Je moet wel in enorme beleidssjablonen gevangen zitten om te denken dat Fortuyn meer had kunnen uitrichten wanneer hij in leven was gebleven dan zoals het nu is gegaan. Een door en door geseculariseerde samenleving leeft nu al tien jaar met een mythe waar niet-gelovigen zich geen raad mee weten. Dat zal niet snel veranderen, want van heiligen begrijpen ongelovigen doorgaans niks.

Niet voor niets sprak Theo van Gogh van 'de Goddelijke Kale', wat hij als beeldenstormer uiteraard provocerend bedoelde en ook hem fataal werd. Fortuyn en Van Gogh, de Haagse politiek zou zichzelf een oor hebben afgesneden als ze had geweten wat dat allemaal losmaakte.

Het hele zelfbeeld van het progressieve Nederland is door beide moorden en dus ook door beide moordenaars op z'n kop gezet. Volkert van der G. is alweer bijna vrij. Mohammed B. nog lang niet, maar hij staat ook voor al die Mohammeds van A. tot Z. die onze bevolkingsregisters kleuren. Zij gaan niet meer weg. Ook zij beheersen straks de kunst van de opgestoken middelvinger die we aan de erfenis van Fortuyn te danken hebben.

Tien jaar geleden stierf, een dag na bevrijdingsdag en twee dagen na de Dodenherdenking, de politieke correctheid in Nederland. Die correctheid zal best weer terugkeren, in enigerlei vorm. We leven nu eenmaal in een keurig geordend land, waarin alles wordt gecategoriseerd, dus ook tien jaar Pim. Maar morgen op Pimdag moet toch in alle nuchterheid de conclusie zijn dat Nederland niet meer hetzelfde is als voorheen. Dat een dode meer teweeg heeft gebracht dan een levende, laat zien dat het rationele Nederland van de planners en de beleidsmakers op grenzen stuit.