Totale aantal Nederlandse vlinders in 30 jaar gehalveerd. Wat is er aan de hand?

Zie jij nog wel eens een vlinder langs fladderen? 2023 gaat de boeken in als het slechtste vlinderjaar in decennia, het totale aantal vlinders in de lente en zomer is sinds 1992 gehalveerd. Experts noemen het afgelopen jaar 'dramatisch'. Waarom gaat het zo slecht met deze prachtige insecten?

Er zijn vele soorten verdwenen sinds de Tweede Wereldoorlog, de meeste in de jaren 80. Maar ook in de afgelopen jaren is de achteruitgang niet gestopt. Meerdere zeldzame vlindersoorten in Nederland dreigen uit te sterven, en ook algemene soorten zoals de kleine vos, het klein geaderd witje en het groot koolwitje lopen sterk terug, blijkt uit de nieuwste metingen.

"Ik liep op bloemrijke plekken in de top van het voorjaarsvlinderseizoen, en zag dan bijvoorbeeld maar twee vlinders", zegt Kars Veling van de Vlinderstichting tegen de NOS. "In het voorjaar van 2023 zag ik zes weken lang geen enkele dagvlinder in mijn tuin, hoewel ik daar wel naar keek", legt zijn collega Anthonie Stip uit. “Vervolgens was ook de zomer matig. De witjes krabbelden in hun zomergeneraties wel weer ietsje op, maar voor veel soorten bleef het armoe."

De dalende trend komt door veranderingen in het landschap, zoals ruilverkaveling, verdroging en overbemesting, waardoor wilde bloemen grotendeels zijn verdwenen uit weilanden. Het hardst zijn dan ook de graslandvlinders getroffen. Veel van die soorten zijn afhankelijk geworden van de randjes van ons landschap, de bermen en andere groenstroken.

“Om rekening te houden met de volledige levenscyclus van de vlinder, dus ook zijn tijd als rups en pop, zouden bermen en groenstroken niet in één klap gemaaid moeten worden, maar in etappes, zodat er altijd schuil- en voedselplekken bewaard blijven”, aldus Stip.

"Voor echt herstel zal er een meer natuurinclusieve landbouw moeten komen", zegt Veling. "Door goed ecologisch beheer van bermen en groenstroken kan de achteruitgang wellicht worden vertraagd of gestopt."