Steeds meer 'vechtrobots' op het slagveld in Oekraïne

Nadat de grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland in 2022 begon, hebben drones de gevechten gevormd. Beide partijen gebruiken goedkope modellen om de vijand te slaan en langeafstandsvaartuigen te gebruiken om doelen ver weg te bereiken. In de Zwarte Zee hebben Oekraïense marinedrones bijgedragen aan het toebrengen van ernstige schade aan de Russische vloot. Tot op heden hebben grondrobots weinig tot geen rol gespeeld in het conflict. Gaat dat veranderen?

Militaire robots die op afstand worden bediend, staan bekend als Uncrewed Ground Vehicles (UGV's). Het vroegste model was de Sovjet Teletank, gebruikt tijdens de invasie van Finland vanaf 1939, schrijft The Economist. De Russen hebben verouderde lichte tanks met ruwe radiogestuurde besturing en vlammenwerpers uitgerust om vestingwerken aan te vallen. De tanks hadden geen camera, dus er moest een operator in de buurt worden geplaatst. De technologie bleek onbetrouwbaar en het experiment werd al snel opgegeven.

Maar de strijdkrachten gaven het idee niet op. Sinds de jaren 1970 worden UGV's gebruikt voor het afvoeren van bommen. Het bouwen van een gevechtsmachine die op afstand bediend kan worden, is echter moeilijk gebleken. Navigatie is een probleem. De drones van vandaag kunnen zichzelf gemakkelijk sturen, maar op de grond is geautomatiseerd rijden nog steeds moeilijk, zelfs op goed gemarkeerde wegen: machines hebben vaak moeite om eenvoudige obstakels zoals kuilen te interpreteren. Als UGV's het contact met een operator verliezen, kunnen ze verdwalen of vastlopen, waardoor ze kwetsbaar zijn voor aanvallen. In 2017 heeft Rusland, naar verluidt, een kleine robottank, Uran-9, in Syrië ingezet, maar hij had problemen met communicatie en is sindsdien niet meer gezien.

De meeste UGV's zijn duur. De Verenigde Arabische Emiraten hebben onlangs 60 robots van Milrem Robotics gekocht voor meer dan € 100 miljoen. De meest geavanceerde grondrobot van het Russische leger, Marker, zou te duur zijn om in grote aantallen te maken. In Oekraïne hebben beide partijen eenvoudigere modellen gebruikt, vooral in ondersteunende rollen, zoals het vervoeren van voorraden, het leggen van mijnen en ontmijning.

Maar dat begint te veranderen. Rusland heeft in maart een aanval uitgevoerd op een Oekraïense defensieve positie met wat leek op drie Koeriers, kleine, gevolgde robots die uitgerust waren met automatische granaatwerpers. Onlangs hebben Oekraïense UGV's zich in door Rusland gecontroleerd gebied gemanifesteerd door een explosieve lading te plaatsen en zich terug te trekken, hetzij in een kamikaze-aanval.

Beide partijen hebben de doe-het-zelf-aanpak gebruikt om goedkope aanvalsdrones te maken. De Russische koeriers worden gebouwd door vrijwilligers. United24, een organisatie die door de Oekraïense regering is opgericht om geld in te zamelen voor de oorlog, heeft in maart aangekondigd dat het UGV's van gevechts in massaproductie zal brengen. Het financiert de productie van honderden modellen, waaronder vechters, ontworpen door verschillende burgergroepen. Een ervan, de Ratel S, is een gecamoufleerde auto met afstandsbediening en explosieven aan de bovenkant vastgebonden. Een andere, de Death Scythe, is een wapentoren die op afstand bediend wordt met een videogamecontroller. Het gebruik van commerciële componenten maakt de productie goedkoop: sommige Oekraïense machines kosten slechts $ 900.

Dat betekent dat ze vaak gebruikt kunnen worden, net als de drones die boven je hoofd zoemen. Oekraïne hoopt dat deze UGV's de numerieke superioriteit van Russische troepen zullen verminderen. Het aantal troepen van Rusland is groot, maar het wil zijn slachtoffers beperken. Het vervangen van onvervangbare mensen door vervangbare vechtmachines zou een winnende strategie kunnen zijn in een lange uitputtingsoorlog.