Biografen: "Vincent van Gogh was een lastpost, gekweld en gekmakend tegenstrijdig"

Tien jaar werkten de Amerikanen Steven Naifeh en Gregory White Smith aan hun biografie van Vincent van Gogh. Tot hun verbazing constateerden zij dat er geen grote, definitieve biografie bestond, zeggen zij in een interview met Bas Heijne in NRC Handelsblad. „Er zijn duizenden artikelen en boeken over aspecten van zijn leven en werk geschreven, maar wij wilden de hele persoon laten zien.” Hun beeld van Van Gogh is tijdens het schrijven veranderd. Smith: „Vooraf ging ik mee in de mythe van het eenzame genie dat in zijn eigen tijd miskend werd, liefdevol ondersteund werd door zijn broer en uit wanhoop een eind aan zijn leven maakte. Wij troffen een persoonlijkheid die veel complexer was, veel minder perfect ook...” Naifeh: „ Onze Van Gogh is een lastpost, gekweld, en gekmakend tegenstrijdig, maar ook intelligenter en veel beter in staat tot zelfbeschouwing dan de mythische Vincent. Zijn intense eenzaamheid is voor normaal levende mensen nauwelijks navoelbaar. In Arles had hij wekenlang alleen contact met de vrouw die hem bediende in het restaurant waar hij iedere dag at.”

Tot de onthulling dat hij geen zelfmoord had gepleegd maar waarschijnlijk vermoord is kwamen ze doordat ze de geaccepteerde versie niet geloofwaardig vonden. "Hoe heeft hij na het schot dat hele eind naar de herberg in Auvers-sur-Oise kunnen lopen, zonder dat iemand op die warme zomeravond hem zag? En waarom zou hij juist op dat moment een eind aan zijn leven maken?" Het was volgens de biografen niet de zwaarste tijd die hij meemaakte, ook al leken zijn pogingen om zijn broer Theo met zijn gezin naar Auvers te halen, mislukt. Waarom gaat iemand schilderen als hij van plan is om zelfmoord te plegen? Het klopte volgens hen gewoon niet. Vervolgens hielden ze de bronnen over zijn laatste uren tegen het licht. “Veel feiten waren afkomstig van collega-schilder Émile Bernard, die niet ter plekke was. In andere bronnen vonden we steeds meer puzzelstukjes die ons tot een alternatieve versie brachten.”

Bron(nen): NRC (betaald online)