Slaaf van je eigen succes?

Psychology Today wijdt meerdere artikelen aan het verschijnsel perfectionisme. Misschien een mooi moment om even stil te staan bij de eisen die wij aan onszelf en onze kinderen stellen.

Perfectionisme is een vorm van zelf-ondermijnend gedrag. Het maakt mensen slaaf van hun eigen succes, zonder dat ze daar van kunnen genieten. Perfectionisme is een constante bron van negatieve emoties. Mensen blijven in zichzelf gekeerd, houden zich constant bezig met negatieve zelfevaluaties en vallen ten prooi aan twijfel, frustratie, angst, piekeren en somberheid.

'Er is een verschil tussen uitblinken en perfectie', stelt Miriam Adderholdt, psycholoog en docent aan het Davidson Community College in Lexington, en auteur van Perfectionism: What's Bad About Being Too Good?. Als je uitblinkt in iets dan geniet je van wat je doet. Je hebt een goed gevoel over wat je hebt geleerd en je krijgt meer vertrouwen in je eigen kunnen. Perfectionisme daarentegen geeft je een slecht gevoel. Je kunt altijd wel ergens een fout vinden.

Perfectionisme vernauwt je blikveld: al je aandacht wordt gericht op je eigen prestaties. Nog erger is dat mensen hun fouten gaan verhullen. Daardoor gaan ze allerlei sitaties vermijden en krijgen ze geen negatieve, maar ook geen positieve feedback meer.

Volgens de deskundigen word je niet op die manier geboren, maar ontstaat het op jonge leeftijd. Psycholoog Randy O. Frost, hoogleraar aan het Smith College in Northampton, Massachusetts, houdt zich al 20 jaar bezig met het meten van perfectionisme. De gedachte 'Ik ben incompetent en onwaardig' is ontstaan doordat het kind het gevoel heeft dat de goedkeuring en de liefde van de ouders afhankelijk is van zijn/haar prestaties. De ouderlijke liefde is niet onvoorwaardelijk.

Een kind pushen en overmatig veel aandacht besteden aan prestaties gaat in tegen de natuurlijke ontwikkelingsbehoeften van kinderen. De ouders willen de psyche van hun kind onder controle houden. Maar waar komt die behoefte aan controle vandaan? Luc Goossens, ontwikkelingspsycholoog aan de KULeuven in België, noemt 2 verschillende bronnen van controle. Er is het eigen perfectionisme, de angst om fouten te maken en de hoog gespannen verwachtingen en normen van de ouders. Een andere bron voor de behoefte aan controle door ouders is hun scheidingsangst. De volwassenen zijn overdreven gehecht zijn aan hun kinderen en bezorgd over hun groeiende autonomie. De verdere ontwikkeling van het kind wordt ervaren als een dreiging van verlies.

Op de website van Psychology Today vind je tips om op een constructieve manier feedback te geven en niet eenzijdig de prestaties van kinderen te benadrukken, een test om je eigen mate van perfectionisme te meten en hoe je er vanaf kan komen.

Bron(nen): Psychology Today