Waarom willen we zo graag op elkaar lijken?

Het privéleven is de basis van onze vrijheid, tegelijkertijd is het de oorzaak van onverschilligheid naar elkaar en derhalve een krachtige impuls die tot eenzaamheid kan leiden. We privatiseren immers alles en maken ons zoveel mogelijk los van het sociale. We horen alleen maar: “Ik wil.” Zonder sociale omgeving kwijnt het individu echter weg. Een angstaanjagend scenario.

Momenteel is het een trend dat ons gedrag wordt losgekoppeld van onze emoties. De scheiding van handelen en gevoelens levert de voedingsbodem voor onverschilligheid, afstomping van het emotionele leven, kilte, anonimiteit en zo eenzaamheid. In deze cultuur van het isolement is het privéleven heilig en het sociale leven vervangen door de virtuele wereld van het internet en de televisie. Als het gevoelsleven leeg raakt en haast niets de innerlijkheid kan geruststellen en bevestigen, raakt de liefde dan niet verloren en zijn we dan niet overgeleverd aan de duisternis van een collectieve melancholie?

Tegelijkertijd leven we in een conformistische samenleving. Dit is heel iets anders dan een sociale omgeving, waarin verantwoordelijkheid, solidariteit en rechtvaardigheidsgevoel worden gecultiveerd. Zijn we echt zo zwak? Willen we zo graag allemaal op elkaar lijken? Durven we niet meer authentiek te zijn en de individuele identiteit te tonen? Alles wat intiem is wordt immers gelijkgeschakeld. Er bestaan geen geheimen meer, de innerlijkheid is een zwakke schakel die uit de weg moet worden geruimd. Iedereen moet voor anderen zichtbaar zijn. Exhibitionisme op alle fronten. Pas dan zijn we geestelijk gezond. Het internet en de televisie bieden ongekende mogelijkheden om het bewijs van geestelijke gezondheid elke minuut van de dag te tonen. Alles moet worden geventileerd, alles moet kunnen, niets houdt ons tegen. We hebben de maatschappij gelijkgeschakeld aan de intimiteit van afzonderlijke individuen.

Is het conformisme hiermee voltooid? Zijn we volledig inwisselbaar voor elkaar?

Is een maatschappij als de onze, waarin de cultuur van het isolement wordt geregeld door de conformistische tendens die de markteconomie ons opdringt, nog verenigbaar met een visie op de werkelijkheid waarin verantwoordelijkheid het kernprincipe is? Kunnen we wel een zin voor ons bestaan verzinnen als we blijkbaar niet in staat zijn een visie op de werkelijkheid te ontwikkelen waarin recht wordt gedaan aan de totale organische werkelijkheid? Om onze aanwezigheid in de werkelijkheid te revitaliseren, zijn we genoodzaakt allerlei ideeën die we als goden vereren aan grondige kritiek te onderwerpen. De aarde wordt verwoest, mensen kwijnen weg uit eenzaamheid, hebben honger of worden beknot in hun vrijheid. Individualiteit beperkt zich tot een vaag opereren binnen de verengde sfeer van de virtuele wereld en lost op in een conformistische mist van aanpassing aan de door de markteconomie gedomineerde ‘heb-je-nog-iets-leuks-gedaan-cultuur?’

We zijn gast op deze wereld, reisgenoten naar het einde van de nacht. Niemand woont in de werkelijkheid, alleen in het eigen perspectief op de werkelijkheid. Het is dan ook onmogelijk ons bestaan zin te geven als het niet lukt een pragmatische visie op de werkelijkheid helder te krijgen. Dat is de opdracht die wij allen hebben...

Boeken van Etienne Kuypers www.etiennekuypers.com Speakers academy Etienne Kuypers

Bron(nen): Bron afbeelding