Michail Gorbatsjov kijkt terug

Afgelopen week was het vijfentwintig jaar geleden dat Michail Gorbatsjov aan de macht kwam en de laatste leider van de Sovjet-Unie zou worden.  In The New York Times kijkt hij terug op zijn glasnost en perestrojka die de wereld zouden veranderen. Het vreemde is echter dat opnieuw niet duidelijk wordt of Gorby enig voorgevoel had van de krachten die hij losmaakte. Zou hij ook aan de perestrojka begonnen zijn als hij geweten had wat de uitkomt (het einde van het Sovjetcommunisme) zou zijn? We lezen er niks over. Wel doet Gorbatsjov zich voor als een soort democraat, terwijl degene die Rusland echt heeft bevrijd en gedemocratiseerd (Boris Jeltsin) nog steeds niet op enige waardering kan rekenen. Jeltsin wordt nog steeds als de man gezien die alles kapot maakte, niet als de eerste democratische president van Rusland die Gorbatsjov bij de mislukte coup in augustus 1991 bovendien het leven redde. Gorbatsjov kiest voor Poetin, en wijst er op dat zeventig of tachtig procent van de Russen ook blij was met de komst van de voormalige KGB-officier. Vijfentwintig jaar na dato is Gorbatsjov nog steeds een mysterie. Hij doet alsof hij toen heeft voorzien dat er veranderingen nodig waren en dat het land op de afgrond aanstuurde, maar hij zwijgt over de manier waarop zijn eigen beleid daaraan bijdroeg. Gorbatsjov ging van start als een overtuigd leninist die in de hervormbaarheid van het Sovjetsysteem geloofde en het communisme zou 'vervolmaken'.
De uitkomst was het absolute tegendeel van wat hij beoogde, en hoewel hij de Nobelprijs voor de Vrede zou krijgen, maakte hij in het kapitalistische Westen uiteindelijk reclame voor Pizza Hut. Tegelijk is zijn betoogstijl even dor, langdradig en ongrijpbaar gebleven als toen hij op 11 maart 1985 de hoogste baas in het Kremlin werd. De wereld is veranderd, Gorbatsjov niet.

Bron(nen): The New York Times