"Schaf alle ministeries af en de helft van de ministers"

Hoe 35 miljard euro te bezuinigen zonder al teveel kwaliteit verloren te laten gaan? Gewoon door minder te verspillen, zegt Thom de Graaf, ex-minister en burgemeester. Schaf daartoe alle ministries af en doe het met veel minder ministers. "Het is een stuk efficiënter om de departementen als organisatievorm af te schaffen en de rijksdienst voortaan op te vatten als een flexibele doos met gereedschap dat per maatschappelijk probleem wordt toebedeeld aan ministers. Net als bij een te vormen college van burgemeester en wethouders zijn de bewindslieden dan verantwoordelijk voor het beleid en de aanpak van vraagstukken en worden de ambtelijke diensten daar omheen georganiseerd.
Het aantal leden van een kernkabinet kan beperkt worden tot zeven of acht. De aansturing van de ambtelijke directoraten-generaal kan worden overgelaten aan staatssecretarissen of junior-ministers. De ‘kabinetsministers’ hoeven ook helemaal niet bij de ambtenaren in te wonen, net als in de meeste gemeenten kunnen ze gewoon bij elkaar in de buurt huizen, dat praat wel zo gemakkelijk en draagt aanmerkelijk bij aan de grondwettelijk vereiste eenheid van beleid.Die eenheid kan ook worden bevorderd door af te stappen van de autonomie van al die afzonderlijke ambtelijke diensten op rijksniveau. Laaghangend fruit kan minister van Financiën Bos dichtbij huis vinden door centrale concerndiensten in te richten voor de hele rijksoverheid. Dus: één personeelsdienst, één communicatieclub, één juridische staf in plaats van dertien koninkrijkjes die bovendien allemaal hun eigen externe adviseurs inhuren. Er valt genoeg te doen. Een sterke, transparante én betaalbare overheid zonder te veel bestuurlijk gedoe en bureaucratie is mogelijk, maar vraagt wel politieke moed over de bestaande Haagse muren heen. En het zou mooi zijn als die betere overheid lokaal én nationaal wordt aangevoerd door rechtstreeks gekozen leiders, maar dat is een ander verhaal.

Bron: NRC Handelsblad