De belangrijkste seksuele revolutie vond plaats in de 17de eeuw

Boeken
zaterdag, 04 februari 2012 om 00:00
welingelichtekringen header 1
In de winter van 1644 werd een jonge Engelsman die in Massachusetts woonde, James Britton, ernstig ziek. Hij was ervan overtuigd dat zijn ziekte een straf was voor zijn zonden en door zijn wandaden publiekelijk op te biechten, zou hij zijn geweten kunnen zuiveren. Een van zijn bekentenissen was, dat hij in dronken toestand geprobeerd had om de tienerbruid, Maria Latham, te verleiden. En prompt herstelde hij van zijn ziekte. Maar zijn medemensen waren minder vergevingsgezind en sleepten hem en Maria voor de rechter ​​voor overspel. Het feit dat ze geen seks hadden gehad - waarschijnlijk omdat Britton te dronken was - werd niet als relevant beschouwd. Ze werden beiden schuldig bevonden en publiekelijk opgehangen. Maria was maar 18 jaar.
Onze normen en waarden op het gebied van seksualiteit zijn inmiddels drastisch veranderd. De grote omslag kwam echter niet in de jaren '60, maar tussen 1600 en 1800, stelt de Oxford historicus Faramerz Dabhoiwala in zijn boek 'The Origins of Sex: A History of the First Sexual Revolution'. Aan het begin van die periode werd de seksuele discipline versterkt vanuit de religie op een manier die doet denken aan de Taliban, maar tegen het einde werd Groot-Brittannië overspoeld met pornografische pamfletten, publieke figuren die openlijk paradeerden met hun minnaressen en intellectuelen die debatteerden over de voordelen van polygamie.
Volgens Dabhoiwala zijn de redenen voor deze verschuiving complex en meervoudig, gaande van de buitengewone groei van de grote steden tot de Europese ontdekkingsreizigers die in aanraking kwamen met verre volkeren die er andere seksuele praktijken op nahielden. Maar de belangrijkste verandering, zo meent hij, was dat men er steeds minder van overtuigd was dat een openbare regulering van persoonlijke waarden nodig was.
Tot die tijd was er een uniforme christelijke samenleving die de nadruk legde op gemeenschappelikheid van de waarden. Er werd niet gesproken over persoonlijke waarden of privé-gedrag. Wie de seksuele mores overtrad (overspeligen, prostitués, ...) werden openbaar ten schande gemaakt en gestraft. In Londen, Gloucester en Bristol werden ze zelfs tentoongesteld in grote kooien om anderen te waarschuwen voor de gevaren van seksuele excessen.
Dabhoiwala maakt aannemelijk dat dit veranderde toen de godsdienst minder conformistisch en toleranter werd. Rond 1750 zei een conservatieve anglicaan dat ieder mens moet luisteren naar zijn eigen geweten, ongeacht wat anderen van zijn gedrag vonden. Wat Dabhoiwala's boek zo aangenaam maakt, is de mix van provocatieve ideeën met gedenkwaardige historische anekdotes. En er is een gedegen onderzoek naar dit cruciale keerpunt in de westerse cultuurgeschiedenis aan vooraf gegaan.