Leven en werk van Adam Smith

Cultuur
door Admin
maandag, 04 oktober 2010 om 00:00
welingelichtekringen header 1
The Wall Street Journal is lyrisch over een nieuwe biogafie die is verschenen van Adam Smith, de filosoof/econoom. Het boek is van de hand van Nicholas Phillipson en wordt in superlatieven beschreven. Smith (1723 - 1790) werd bekend met zijn An Inquiry into the Nature and the Causes of the Wealth of Nations, een boek dat geldt als de sokkel van de economische wetenschap.
Werd destijds, nog voor de Industriele Revolutie, de rijkdom van een land afgemeten aan de hoeveelheid goud en de opbrengsten van landerijen, Smith had allereerst oog voor potentiele rijkdom die kon worden verkregen door eigentijdse arbeidsverdeling; hoe meer arbeid werd verricht door degenen die 1 aspect van het productieproces beheersten, hoe meer er kon worden geproduceerd en het beste zou zijn als de markt en individuelen - voortgedreven door eigenbelang - hierbij de juiste keuzes maakten. Het ging hem uiteindelijk om 3 zaken: het nastreven van eigenbelang, arbeidsverdeling en vrijhandel. Smith begreep dat alle handel, mits vrijelijk bedreven, per definitie tot wederzijds voordeel dient. Als belangrijkste overheidstaak zag Smith de rechtshandhaving, in het bijzonder de bescherming van ieders eigendom, voor de rest was laisser faire het parool - en zou de markt door 'de onzichtbare hand' van het eigenbelang het beste bieden waar de mens op zat te wachten. Smith was een Verlichtingsdenker (met in Frankrijk schrijvers als Voltaire, Rousseau en Diderot)  en de Schotse tak heeft het beste geboden dat deze stroming in huis had, met David Hume, John Millar en Adam Smith. Behalve een groot denker was Smith ook een revolutionair, want met zijn banvloek over monoplies raakte hij de destijds grote tabaksgiganten van Glasgow in het hart. Welbeschouwd waren zijn denkbeelden ook een aanval op het Britse koloniale rijk dat de buitengewesten waar ook ter wereld flink onder de duim hield. Over Adam Smith als persoon was hoegenaamd niets bekend, hij schreef weinig brieven, reisde zelden tot nooit en verbrandde zijn persoonlijke papieren vlak voor zijn dood. Toch heeft deze Nicholas Phillipson een geweldig goed boek over hem geschreven als de de WSJ moeten geloven.
Drie jaar geleden schreef P.J. O'Rourke een zeer aanstekelijk boekje over het hoofdwerk van Adam Smith. Titel: The Wealth of Nations van Adam Smith (verschenen bij uitgeverij Mets & Schilt).