Hoe kunnen hoge staatsschulden worden teruggebracht

In deze tijd van hoge staatsschulden, met Griekenland op dit moment als grootste boosdoener (daarover komt vanavond de EU bijeen), is het nuttig te kijken hoe staten die weer naar beneden kunnen krijgen. De beste raad komt uiteraard uit Duitsland, uit Frankfurt, waar de Bundesbank en de Europese Centrale Bank gevestigd zijn, en waar de herinneringen aan de hyperinflatie van 1923 en het totale failliet in 1945 nog het nationale geheugen bepalen. De beste medicijn is natuurlijk economische groei, want dan verdwijnen ook de financieringsproblemen voor de overheid als sneeuw voor de zon. Zo profiteerden de VS, die tijdens de Tweede Wereldoorlog een flinke schuld opbouwden, enorm van de opleving van de wereldeconomie in de jaren erna en van de wederopbouw van West-Europa. Maar zo'n enorme groei is momenteel meer iets voor opkomende landen als China en India en in het Westen onwaarschijnlijk. Staten kunnen hun schulden ook via inflatie 'wegsaneren'. Nogal wat economen bepleiten een gematigde inflatie van ongeveer twee procent. Maar economen van de Duitse Deka-bank hebben berekend dat dit weinig zoden aan de dijk zet en dat staten pas bij inflatiecijfers van boven de tien procent hun schulden kunnen 'wegcijferen'. Dat heeft echter dermate schadelijke gevolgen voor de rest van de economie (nog afgezien van de burger die zijn spaargeld uitgehold ziet worden), dat deze weg niet is aan te raden. Een derde manier het het creëeren van begrotingsoverschotten. Dat komt bijna nooit voor, maar er zijn wel voorbeelden van. Denemarken deed dat met succes in de jaren tachtig, en Zweden en - jazeker! - Nederland worden genoemd als voorbeelden uit de jaren negentig. Het kan dus wel. Een vierde manier die bijna nooit worden genoemd is het privatiseren van staatseigendommen. In hoeverre de verkoop van het nationale tafelzilver slechts een oplossing is voor de korte termijn (de favoriete horizon van politici) blijft verder buiten bespreking. Tenslotte is er altijd nog de weg om uitstel van betaling te vragen en bankroet te gaan. Dat is in het verleden veelvuldig voorgekomen. Spanje heeft de eer het meeste failliet te zijn gegaan, dertien keer (daar hielp ook de tiende penning van Alva niks aan). Slechts vier landen zijn nooit failliet gegaan en verdienen dus de hoogste kredietwaarde: Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en Denemarken. 'Something rotten in the state of Denmark?'. Vergeleken met andere, valt dat heel erg mee.

Bron(nen): Frankfurter Allgemeine Zeitung