Mooie breuk

Hoe de PvdA nu kan profiteren van een val van het kabinet

Wat zich al een tijd aandiende lijkt zich nu aan het afspelen: de eindfase van het vierde kabinet Balkenende. De kans lijkt groot dat al voor de gemeenteraadsverkiezingen dit kabinet gevallen is, want het lijkt erop dat de PvdA haar lessen getrokken heeft uit de twee verkiezingen van 2006.

Er werd steeds gesteld dat het kabinet niet zou gaan vallen omdat de peilingen slecht waren voor CDA en PvdA. Mijn reactie was dat naarmate de verkiezingsdatum nadert dit argument minder belangrijk wordt, maar ook dat het best zou kunnen dat CDA en PvdA van een “mooie breuk” electoraal zouden kunnen profiteren.

En wat zich nu voor onze ogen afspeelt lijkt zich volgens dat scenario te voltrekken.

Als de regeringspartijen redelijk goed met elkaar zouden samenwerken dan is de gok voor de partijen om tot aan de verkiezingen door te gaan waarschijnlijk de beste. Maar als het onderling slecht gaat, weinig nog zonder conflicten gedaan krijgt en persoonlijke irritaties een rol gaan spelen, dan is de kans groot dat het op een bepaald moment fout gaat.

Het is duidelijk dat in ieder geval het laatste half jaar de onderlinge verhoudingen in het kabinet zijn verslechterd. Tegelijkertijd stevent in ieder geval de PvdA af op een dramatische uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. De ervaring leert dat na een hele slechte uitslag er bij een regeringspartij een interne dynamiek gaat ontstaan waardoor de stabiliteit van het kabinet (verder) wordt ondergraven. In 1982 en in 2006 viel het kabinet binnen enkele maanden na de gemeenteraadsverkiezingen.

Stel dat je in de leiding van de PvdA zou zitten. En je beseft niet alleen dat het slecht gaat binnen de coalitie, maar ook dat na slechte verkiezingsuitslagen en alles wat er nog meer op het bordje ligt denkt dat het kabinet in de komende maanden onderuit gaat dan zou ik mijn knopen tellen en waarschijnlijk de strategie gaan volgen die de PvdA nu heel duidelijk volgt: Of er wordt VOORAFGAAND de gemeenteraadsverkiezingen besloten dat onze wensen t.a.v. de missie in Uruzgan wordt ingewilligd of dit is het einde van het kabinet.

Cruciaal hierbij is het woord “VOORAFGAAND”. Op drie manieren zou het PvdA hier namelijk voordeel van kunnen hebben:

1. De breuk komt op een punt waar het grootste deel van de kiezers met enige sympathie voor de PvdA achter staat (weg uit Uruzgan).

2. Door deze breuk heel kort voor de gemeenteraadsverkiezingen zullen die verkiezingen door die breuk worden overschaduwd en voor een deel een soort referendum daarover worden. En dan is de kans niet gering dat de PvdA daar electoraal (wat) van profiteert.

Bron(nen): Joop