100 jaar Freud in Amerika

Wetenschap
vrijdag, 07 augustus 2009 om 00:00
welingelichtekringen header 1
Deze maand is het honderd jaar geleden dat de Weense psychiater Sigmund Freud voor het eerst voet op Amerikaanse bodem zette. Daarmee begon ook de opmars van de psychoanalyse in de nieuwe wereld die tot op de dag van vandaag aanhoudt. Eén op de drie Amerikanen schijnt wel eens bij een psychiater te zijn geweest en de films van Woody Allen waren mede zo'n succes omdat elke kunstenaar of semi-kunstenaar er 'in analyse' was. Amerika is dus heel goed voor Freud geweest, die op zijn beurt niets van Amerika moest hebben en de Amerikaanse geldcultuur hekelde. Hij zag in dat materialisme een substituut voor onderdrukte driften. Amerikanen zijn puriteinen, weet u wel, en seks zit er als nergens anders in de taboesfeer. Tegelijk was Freud niet vies van de dollarinkomsten die hem te wachten stonden, al vond hij het vreselijk dat zijn gastheren hem met 'Sigmund' aanspraken en niet met 'doctor Freud'. Inmiddels zijn we honderd jaar en diverse Lewinsky-achtige affaires verder en in die periode zijn Freuds methoden diverse malen als onwetenschappelijk weerlegd en de man zelf als bedrieger ontmaskerd. Het maakte allemaal niet uit, de man uit Wenen raakte met zijn theorie een gevoelige snaar in een burgerlijke cultuur die (net als Amerika) steeds weer op zoek is naar zichzelf. De enige die dit succes zou kunnen verklaren is doctor Freud zelf.