'Optoppen' kan veel nieuwe woningen opleveren. Maar er zijn ook nadelen

Nieuwbouw bovenop bestaande gebouwen is een interessante deeloplossing voor de huizencrisis. Met innovatieve constructies kunnen soms tientallen nieuwe woningen worden gebouwd in gebieden waar bouwgrond schaars en duur is.

'Optoppen' is geen nieuw idee. Er zijn in Rotterdam, met zijn vele platte daken, al verschillende grote projecten uitgevoerd. Het Karel Doormangebouw in het centrum is zelfs het grootste opgetopte gebouw ter wereld. Het is 54 meter hoog en telt 117 appartementen. Elders in de stad staat de Fenix 1 op een oud pakhuis. Hier zijn zelfs 212 appartementen verrezen.

“Ik heb vaak met mensen hier gestaan die vol ongeloof zeiden: dit kan helemaal niet! Maar het staat er toch echt op. Omdat het gebouw een factor vijf lichter is dan we gewend zijn, is het gewicht op de constructie veel kleiner", legt constructeur Michiel Visscher uit bij de NOS. Maar niet alleen in Rotterdam is er animo voor optoppen. Ook in steden als Deventer, Eindhoven en Amstelveen zijn er verregaande plannen om nieuwe woningen te bouwen bovenop winkelpanden in het centrum of bovenop flats.

Toch vallen de aantallen nieuwe optopwoningen tot op heden tegen. Gemeentes wijzen op de complexiteit van de bouw. Er is overlast voor de buren, het bestemmingsplan moet worden gewijzigd en uiteraard moet het allemaal veilig worden geconstrueerd. De fundering moet ook in orde zijn. Genoeg reden voor demissionair minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge om de Optop2000 in het leven te roepen. Een nieuw initiatief waarin overheden, woningcorporaties en marktpartijen samenwerken om van elkaar te leren en versneld met optopprojecten te kunnen starten. Hiervan moeten in 2024 al de vruchten worden geplukt.

In 2030 zouden er op deze manier honderdduizend woningen moeten zijn gerealiseerd, schrijft de Volkskrant. Architecten zien kansen, maar ook obstakels. Kennisplatform Platform 31 berekende in 2022 al dat deze manier van bouwen jaarlijks voor 5.000 tot 10.000 nieuwe woningen kan zorgen. De Jonge is dus nog een stuk ambitieuzer.