Teveel vitamine is vaak schadelijk

De bedrijven die rijk worden van vitamine in potjes suggereren dat hun meer vitamine je slikt des te beter het is. Dat is gevaarlijke onzin. Goed voor hun winst, slecht voor jouw gezondheid.

Recent onderzoek toont een zorgwekkende stijging in het aantal meldingen van bijwerkingen door voedingssupplementen in Nederland, schrijft het AD na onderzoek.

Bij het Bijwerkingencentrum Lareb kwamen in 2024 maar liefst 185 meldingen binnen van mensen die klachten kregen door gezondheidsproducten zoals vitamines en supplementen - een stijging van 27 procent ten opzichte van 2023. Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum registreerde zelfs 707 meldingen over supplementen en ruim 1500 klachten over vitamines en mineralen. Experts beschouwen dit echter als slechts het topje van de ijsberg, aangezien maar liefst 56 procent van de Nederlanders voedingssupplementen gebruikt.

Vitamine B6 vormt momenteel het grootste probleem. De maximaal aanbevolen hoeveelheid van 21 milligram per dag wordt regelmatig overschreden, met uitschieters tot 50 en 80 milligram. Langdurig gebruik van te hoge doses kan leiden tot perifere neuropathie - een aantasting van het zenuwstelsel die zich uit in gevoelloosheid, tintelingen en ernstige zenuwpijn in handen en voeten. Huisarts Karel Bos ziet maandelijks patiënten met dergelijke klachten: "Het kan maanden duren voordat ze van die klachten af zijn".

Vitamine A kan bij overdosering de lever beschadigen en symptomen veroorzaken zoals hoofdpijn, vermoeidheid, visusstoornissen, buikpijn, droge huid en haaruitval. Dit kan zelfs optreden bij veel consumptie van lever of leverproducten.

Vitamine D overdosering leidt tot hypercalciëmie (verhoogd calcium in het bloed), wat resulteert in vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en in ernstige gevallen zelfs hartritmestoornissen en bewustzijnsdaling.

Vitamine C, hoewel wateroplosbaar, kan bij chronische overdosering nierproblemen, bloedarmoede en nierstenen veroorzaken. Een recente patiënt van huisarts Bos ontwikkelde nierstenen door te veel vitamine C

Veel mensen denken ten onrechte dat overtollige vitamines gewoon worden uitgeplast. Dit geldt wel voor sommige wateroplosbare vitamines zoals vitamine C, maar kan de nieren overbelasten. Vetoplosbare vitamines stapelen zich op in het lichaam en kunnen daardoor toxische niveaus bereiken

Bij vitamine B6 kan het vermogen van de lever om de vitamine te verwerken worden overschreden bij langdurig overmatig gebruik, wat leidt tot neurotoxiciteit door ophoping van vrije vormen van pyridoxine.

Onderzoek van de Consumentenbond toonde aan dat elf van de vijftien geteste supplementen een te hoog B6-gehalte hadden, sommige zelfs 3,5 tot 5,5 keer de veilige dagdosis Bovendien klopt de hoeveelheid vitamines op de verpakking regelmatig niet - sommige producten bevatten wel acht keer meer dan aangegeven.

Omdat supplementen geen medicijnen zijn, worden ze nauwelijks gecontroleerd. Hoogleraar Renger Witkamp pleit daarom voor een notificatieplicht waarbij fabrikanten moeten melden wat ze op de markt brengen.

Experts wijzen op de problematische rol van influencers die supplementen promoten met beloftes over meer energie en betere gezondheid. Agnes Kant van Lareb is kritisch: "Er wordt mensen zo gemakkelijk geld uit de zakken geklopt en die supplementen kunnen ook schade toebrengen".

Voor veilig gebruik geldt het advies om niet meer dan 100 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te nemen. Voor de meeste mensen zijn supplementen overbodig bij een normale, gevarieerde voeding. Zoals huisarts Bos stelt: "Astronauten slikken alleen vitamine D omdat ze geen zonlicht krijgen, verder niets".

Bij klachten die mogelijk verband houden met supplementgebruik is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts en de bijwerkingen te melden bij het Bijwerkingencentrum Lareb.

⁂