Onderzoekers: Zoveel invloed heeft nepnieuws niet

We moeten de gevaren van nepnieuws niet overdrijven. Dat is de teneur van een analyse in de Volkskrant waarin een aantal experts aan het woord komt.

Tijdens de laatste presidentsverkiezingen in de VS heeft de gemiddelde Amerikaan 'één, misschien enkele nepnieuwsberichten gezien en onthouden' concluderen onderzoekers van Stanford en de Universiteit van New York na onderzoek. De vraag is vervolgens hoeveel invloed deze desinformatie nu precies heeft. Volgens Peter Burger, universitair docent journalistiek aan de Universiteit van Leiden, is de consensus onder wetenschappers dat je die impact niet moet overschatten. "Het idee dat je groepen mensen met valse beweringen van alles kunt wijsmaken en hun stemgedrag kunt veranderen, is strijdig met decennia aan onderzoek naar politieke communicatie."

Nederland is de VS niet Andere belangrijke kanttekening is dat Nederland de VS niet is. Niet alleen is het politieke klimaat anders, ook hebben we veel meer vertrouwen in online media. Madeleine de Cock Buning, voorzitter van het Commissariaat voor de Media en voorzitter van de expertgroep over desinformatie van de Europese Commissie, vertelt over een studie van de Oxford Reuters-groep onder 37 landen. Daaruit blijkt dat Nederlanders het nieuws op internet het meest vertrouwen van alle onderzochte landen en dan vooral de professionele nieuwsmedia. 30 procent van de Nederlanders maakt zich zorgen over welke berichten op internet ze wel of niet moeten geloven. In Brazilië is dat 85 procent en in Amerika 64 procent. "Als je ook professionele media niet meer vertrouwt, word je vatbaarder voor nepnieuws. Je wordt cynisch. Alles is dan even waar of onwaar en dan geloof je wat je graag wilt geloven omdat het in je straatje past."

Onterecht wantrouwen De Cock Buning waarschuwt daarom voor te hard ingrijpen bij desinformatie. "Je creëert daarmee juist onterecht wantrouwen. Want over het algemeen hebben we veel goede en professionele media die een goede waakhondfunctie vervullen." Rebekah Tromble van de Universiteit Leiden, die onderzoek gaat doen naar het onderwerp, is het met haar eens. "Ik ben bezorgder over de impact van de discussie óver desinformatie op het publieke discours dan over desinformatie zelf. Mensen lijken nu te denken dat desinformatie overal is. Dat maakt cynisch en is niet goed voor het vertrouwen in de politiek en de media."

Bron(nen): De Volkskrant