"Bezuinigen is een ramp voor het land"

Nog een keer de kop boven dit artikel: "Bezuinigen is een ramp voor het land." Ik denk niet dat iemand in Den Haag het hiermee oneens is.

Ik heb het dan ook niet over de bezuinigingen van het Catshuis en het begrotingstekort van minister Jan Kees de Jager. Het gaat over beknibbelen op iets wat nog  belangrijker is dan geld. Een bezuiniging  waarvan we de gevolgen nog tientallen jaren zullen voelen: De rampzalige  bezuiniging op talent.

Lees even met me mee. Een treurig makend berichtje in De Volkskrant: "Een derde van de leerlingen in de brugklas heeft het idee dat ze niet kunnen of mogen uitblinken op school. Van de tieners uit gecombineerde vmbo/havo-klassen heeft zelfs 41 procent het idee dat ze beter niet bij de besten kunnen horen."

Ook Spitsnieuws schrijft over dit onderzoek van de VU: "Jelle Jolles, directeur van het centrum van de VU, meent dat ouders en leraren meer hun best moeten doen om de leerlingen te inspireren en belonen bij goede prestaties. “Juist de laatste jaren wil de overheid dat kinderen excelleren. Maar de kinderen pakken dat niet zelf op, mede omdat vanuit hun sociale omgeving neergekeken wordt op uitblinkers. Volwassenen zouden hen moeten prikkelen en laten zien dat resultaat behalen leuk is.”

Bent u het met me eens dat dit tekort eigenlijk veel ernstiger is dan een tekort op de begroting van Jan Kees? Dit leidt tot een dramatisch tekort op onze talentbalans. Je kunt boekenkasten vullen met de rapporten die glashard aantonen dat we afstevenen op kolossale tekorten op de arbeidsmarkt. Inderdaad, vergeet de werkloosheid van nu. Die is snel voorbij. Onze grote probleem op lange termijn is niet een tekort aan banen maar een gapend tekort aan goed opgeleide werknemers.

Mijn vrouw en ik wonen twintig jaar in de VS en hebben er onze drie kids (20, 18 en 16) zien opgroeien. De oudste zoon is tweedejaars Engineering in Montreal. Onze dochter doet nu eindexamen en gaat economie doen in Californie. Nummer drie gaat deze zomer naar de vijfde klas en doet zijn best hoge cijfers te blijven halen. Want hij weet dat nu optimaal  presteren, straks betekent dat hij op een betere universiteit terecht komt. Zijn oudere broer en zus gingen hem voor. Ze kunnen in Canada en Californie terecht omdat ze met klinkende cijfers hun IB-opleiding afrondden. Onze kinderen zijn doordrongen van de 'sense of urgency". In de wereldwijde economie van 2012 is presteren geen keus maar noodzaak. In Nederland is dat besef vaak nog niet doorgedrongen.

Mijn dochter vertelt van een vriendin die in de VS nergens op een goede universiteit terecht kan. Ze heeft er de eerste jaren van highschool met de pet naar gegooid. Dat haalt haar gemiddelde dramatisch omlaag. De cijfers van al die jaren tellen namelijk mee bij de toelating tot een universiteit. Slechte cijfers uit eerdere jaren blijven je keihard achtervolgen.

Het Nederlandse systeem stimuleert de zesjescultuur. We hebben weinig aandacht voor uitblinkers. In de VS en Canada is er een strenge rangorde in universiteiten en colleges. Van heel goed tot heel matig. De meeste van de Nederlandse zesmin-studenten zouden niet tot een heel goede Amerikaanse universiteit doordringen. In Nederland maakt het bij veel studies nog steeds niet uit wat je eindcijfers zijn. Een HAVO-of VWO-diploma betekent toelating tot HBO en universiteit. Dan werk je het slampamperen in de hand. Toch?

Het treurigste is misschien nog wel dat de Amsterdamse onderzoekers ook de schuld bij de ouders moeten leggen. Dat die onrijpe puberbreinen nog niet altijd afgewogen kunnen denken en handelen weten we. Maar de ouders weten het wel en moeten het talent dat hen is toevertrouwd koesteren en opkweken. Dat is hun heilige plicht. De immer wijze Alexander Rinnooy Kan zegt het treffend: "Als je zegt dat onderwijs duur is, weet je niet wat domheid kost"

Stop dus de bezuiniging op talent. Het is de belangrijkste grondstof voor de economie van de 21ste eeuw.

Er is een wereldwijde 'battle for talent' gaande. Die slag mag Nederland niet verliezen. Daarmee vergeleken is het Catshuisberaad misschien wel kinderspel.

Bron(nen): Volkskrant Spitsnieuws BON