Bomen planten ter compensatie: het werkt niet, zegt OXFAM Novib

De wereld vol bomen planten om de lucht CO2-vrij te maken: het werkt niet, zegt OXFAM Novib. Bebossing is niet de weg naar een klimaatneutrale samenleving, het is zelfs een onrealistisch idee. Daarvoor noemt men niet alleen drie redenen, maar ook de manier waarop het wel moet.

Er kwam op milieutechnisch gebied deze eeuw veel af op de consument. Zo is gebleken dat ons gebruik (en de productie) van smartphones met veel energieverbruik gepaard gaat. Nu moet de burger ook nog opletten waar hij een smartphone koopt - zie ook de grondstofwinning en de arbeidsomstandigheden in de fabrieken - en hoe vaak hij deze gebruikt. Sinds begin deze eeuw kan men na zorgvuldig energie vergelijken zijn eigen soort stroom kiezen, en vanuit alle hoeken klinkt het logische maar eveneens dringende advies om dit vooral op een duurzame manier te doen. Ander voorbeeld: het dagelijkse stukje vlees is verre van heilig, anno 2021. Het zijn maar enkele voorbeelden van ontwikkelingen en trends die de mens in hoog tempo te verstouwen krijgt tijdens de klimaatneutrale inhaalslag.

We hebben ons huiswerk in de vorige eeuw laten versloffen en nu zitten we aan de vooravond van een tentamen te blokken. Geen probleem, de mensheid is flexibel en past zich doorgaans snel aan, maar dan moet het aangeleverde huiswerk wel juiste en complete informatie bevatten. Hadden we net netjes in ons brein opgeslagen dat bomen planten onze vliegtickets of bezoekjes aan de Formule 1 compenseren, blijkt dit eigenlijk niet voldoende te zijn. Althans, niet wanneer de grootste vervuilers hun gedrag niet aanpassen. Dat zet OXFAM Novib uiteen in dit artikel.

Het eerste argument dat genoemd wordt: extra bomen gaan ons probleem niet oplossen, want er is simpelweg te weinig ruimte. Om alleen met het aanplanten van bomen de al door het plafond geknalde CO2-uitstoot te compenseren, zou vijf keer de oppervlakte van India nodig zijn. Ten tweede: zou die ruimte er zijn, dan ging dat ten koste van landbouwgrond. De organisatie legt uit dat er dan een nog groter voedseltekort zal ontstaan dan nu al het geval is. De derde reden is dat alleen opslag van uitstoot niet voldoende is. Die moet eerst drastisch verminderd worden. De opwarming van de aarde terugbrengen tot 1,5°C vereist een uitstootvermindering van 45 procent in vergelijking met 2010. De huidige plannen zijn slechts goed voor 1 procent. OXFAM Novib haast zich te verklaren dat het planten van bomen uiteraard nuttig is, maar niet de ultieme oplossing. Verbeter de wereld, begin bij de grootste vervuilers, is de boodschap.