De jeugdcriminaliteit daalt al 20 jaar (maar dat is geen sexy nieuws)

Het nieuws is er vol van. 11-jarige die fatbikes stelen, 15-jarige die met pistolen zwaaien. Het is me toch wat. Vroeger was het allemaal beter.

Maar dat is niet zo. Bijna niets was vroeger beter, zeker het weer niet. En het ging ook niet beter met de jeugd.

Op het eerste gezicht lijkt het alsof jongeren steeds vaker negatief in het nieuws komen. Incidenten als steekpartijen, bedreigingen en groepsgeweld domineren de krantenkoppen. Je zou bijna denken dat het helemaal misgaat met de Nederlandse jeugd. Toch laat het grotere plaatje iets totaal anders zien: de jeugdcriminaliteit in Nederland is al twintig jaar aan het dalen.

Volgens criminoloog Henk Ferwerda, (in het NRC) die gemeenten en de politie adviseert, is er sprake van een sterke en structurele afname. In 2013 waren er van de duizend minderjarigen twintig verdachten van criminaliteit, tien jaar later waren dat er nog slechts veertien. Niet alleen in Nederland, maar in heel West-Europa doet deze trend zich voor.

Hoe komt dat? De welvaart onder jongeren is gegroeid en de focus in het beleid is veranderd: strafbare feiten worden nu vaker gezien als een signaal dat jongeren hulp nodig hebben, in plaats van alleen straf verdienen. De “persoonsgebonden aanpak” kijkt naar de achtergrond en leefomgeving van jongeren, waardoor problemen sneller worden gesignaleerd en aangepakt.

Wat wel is veranderd, is de rol van sociale media. Die zorgen soms juist voor nieuwe problemen, zoals vete’s die online ontstaan en offline escaleren, of jongeren die zich bewapenen uit angst voor hun omgeving. Ferwerda pleit daarom voor betere online voorlichting en educatie in weerbaarheid — want het grootste gevaar ontstaat als feit en fictie online door elkaar lopen.

Al met al daalt de jeugdcriminaliteit, maar die boodschap haalt zelden het nieuws. Incidenten krijgen meer aandacht, want die zijn spannender. Toch zouden we juist naar het patroon moeten kijken, niet naar de uitzondering: de jeugd doet het beter dan vaak gedacht.

Omdat u het mogelijk niet gelooft, extra veel bronnen om naar te kijken: