Wat maakt ons gelukkig, relatief gesproken?

Ieder leven bestaat uit ups en downs, maar wat als je tegelijk geluk en een tegenvaller hebt? Je krijgt een nieuwe baan, maar geen geweldige. Je krijgt een cadeau, maar niet datgene waar je op gehoopt had ...

'Positieve resultaten hebben een relatieve en een absolute waarde en dat is van invloed op de mate waarin je je gelukkig voelt', zeggen Amerikaanse wetenschappers. Als je 'wint' krijg je relatief gezien het beste van 2 alternatieven en voel je je gelukkig, ongeacht de absolute waarde van de beloning. 'Verliezers' die iets minder waardevols winnen, voelen zich misschien in eerste instantie teleurgesteld, maar draaien meestal snel bij. Ze denken over de absolute waarde van de winst en putten daar voldoening uit.

De onderzoekers voerden 2 experimenten uit. In het eerste kregen ongeveer 300 mensen op straat een kraslot. Ze krasten 1 zijde weg en het bedrag dat er op stond ($1, $3, $5, of $7) werd cash uitbetaald. Daarna krasten ze de andere zijde weg, waar een hoger of een lager bedrag op stond. Tot slot vulden ze een vragenlijst m.b.t. gevoelens van geluk of spijt. De winnaars (die de 2e keer een hoger bedrag kregen) voelden zich gelukkiger dan de verliezers. Maar het geluk van de verliezers nam toe met de hoogte van de bedragen (de absolute waarde, dus).

In een 2e experiment werd nagegaan of de verliezers harder moeten nadenken om zich gelukkig te voelen. In 4 proeven werd aan 31 deelnemers gevraagd om ofwel een 2-cijferig of een 8-cijferig nummer te onthouden èn 1 van 2 dozen te kiezen met een prijs ($3 of $5) erin. Aan het eind zouden ze het geld uit een willekeurige doos krijgen. Hieruit bleek dat de proefpersonen wederom gelukkiger waren met een hoger bedrag, maar alleen als ze geen moeilijke taak kregen (het 8-cijferig nummer onthouden). Met een moeilijke taak waren ze blij met ieder bedrag.

Conclusie: als je iets wint, is dat altijd een positieve ervaring. Maar als er ook maar een zweem van 'verlies' is, motiveert dat mensen om te rationaliseren, om dingen in een ander perspectief te plaatsen, zodat het hen gelukkig maakt. Zelfs als het je onmogelijk wordt gemaakt om te denken, zul je gaan voor je eigen geluk.

Bron(nen): Psychological Science