Waarom angst goed is

Wetenschap
maandag, 16 januari 2023 om 9:08
191865646 m
Zonder angst kunnen we niet goed leven, met te veel angst ook niet. Psycholoog Bram Vervliet pleit voor een herwaardering van angst, nu we steeds meer lijken te vinden dat bang zijn een afwijking is. Angst maakt dat je alert bent op potentieel gevaar. En de evolutie heeft met goede reden gezorgd dat we vaker bang zijn dan nodig is. Beter iets te vaak bang zijn dan een keer te weinig, terwijl er wel degelijk een tijger nadert.
‘Het is niet abnormaal dat je bang wordt als je het nieuws volgt’, zegt Bram Vervliet, psycholoog en angstonderzoeker aan de KU Leuven tegen De Standaard. 'Wat ons bang maakt, toont wat we belangrijk vinden.’
Angst wordt pas negatief als hij het denken gaat beheersen. ‘In het ideale geval vind je een balans tussen bang en betrokken zijn. Daarbij kan het langetermijnperspectief helpen. Als je de nieuwsfeiten van de dag tegen de achtergrond van de langere termijn bekijkt, kun je pessimisme vermijden. Als je de toestand van de wereld in zijn geheel ­bekijkt, zie je dat we er al bij al geweldig op vooruitgaan. Dat de wereldwijde kinder­sterfte in de voorbije 30 jaar van 20 naar 5 miljoen is gegaan. Dat zijn nog altijd veel te veel kinderen die sterven, maar het voedt het optimisme dat we die sterfte nog kunnen terugdringen.’
‘Onze ­natuurlijke focus op gevaar is een nut­tige aanvulling op ons aangeboren optimisme’, zegt Vervliet. ‘De meeste mensen schatten hun eigen toekomst opmerkelijk positief in, zelfs als ze over de staat van de wereld pessimistisch zijn.’
En we zijn niet angstiger dan vroeger. 'Er is geen bewijs dat gevoelens van angst en depressie sterk toegenomen zouden zijn ten opzichte van vroeger. Doemdenkerij over onze manier van leven is van alle tijden.'
'De menselijke geest heeft een bias voor het negatieve. Goed nieuws is geen nieuws. Dat is niet omdat we sensatiezoekers zijn, maar omdat we op zoek zijn naar informatie over potentieel gevaar. Het negatieve geeft ons het gevoel dat we slim zijn, dat we het onder controle hebben. Optimisme komt naïever over. Probeer maar eens om je dankbaarheid te delen: dat werkt veel minder goed dan zorgen en problemen delen. Waarover praten buren? Over dat onderdeel van de heraanleg van de straat dat beter had gekund.
Bron(nen): De Standaard