De tamme kastanjeboom vertelt een verborgen verhaal van het Romeinse Rijk

Wetenschap
woensdag, 14 mei 2025 om 16:16
192759413 m
Wie had gedacht dat een boom zoveel kon vertellen over de geschiedenis? Zwitserse onderzoekers hebben ontdekt dat de tamme kastanjeboom een levende getuige is van de opkomst en ondergang van het Romeinse Rijk.
Het verhaal begint zo'n tweeduizend jaar geleden. De Romeinen hadden een voorliefde voor deze boom, maar niet om de reden die je zou verwachten. Waar wij nu vooral smullen van de herfstlekkernij, zagen de Romeinen vooral het nut van het razendsnelle groeiende hout. Perfect voor hun uitdijende rijk, waar constant nieuw bouwmateriaal nodig was voor forten en andere bouwwerken.
Door te speuren in oude stuifmeellagen hebben wetenschappers van het Zwitserse onderzoeksinstituut WSL kunnen zien hoe de boom zich door Europa verspreidde. Precies in de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk, rond het jaar nul, dook er plotseling veel meer kastanjepollen op in gebieden waar de boom voorheen niet voorkwam. En toen het rijk later in verval raakte? Toen nam ook het stuifmeel weer af.
Bomen van duizend jaar oud
In het Zwitserse Ticino staan nog steeds levende bewijzen van deze groene erfenis. Daar vind je reusachtige kastanjebomen met stammen dikker dan zeven meter. Sommige exemplaren kunnen wel duizend jaar oud worden, maar dat lukt alleen met een beetje menselijke hulp. In het wild halen ze meestal niet meer dan tweehonderd jaar.
Na de Romeinen ontdekten lokale bewoners dat de boom nog een ander cadeautje in zich had: voedzame noten die je kon malen tot meel. Zo werd wat begon als bouwmateriaal voor de Romeinen later een belangrijke voedselbron voor veel Europeanen.
Tegenwoordig beslaan kastanjebomen in Europa een gebied zo groot als Sardinië. Ze hebben het zwaar door ziektes en klimaatverandering, maar worden nog steeds gekoesterd. Vooral in de Alpen zijn er nog veel kastanjefeesten die de rijke geschiedenis van deze bijzondere boom eren.
Bron: BBC