Klimaatverandering is ook slecht voor onze ogen

Vijf maanden lang zag boerin Alka Kamble wazig met één oog. Toch ging ze niet naar een oogarts. “Ik kon het niet betalen en had er simpelweg geen tijd voor, want ik werkte lange dagen om rond te komen”, vertelt ze.

Pas toen ze een flyer zag voor een gratis oogcontrole in haar dorp Jambhali, in de Indiase deelstaat Maharashtra, werd haar probleem serieus genomen. De arts stelde direct een staaroperatie voor. De boosdoener? Jarenlange blootstelling aan fel zonlicht tijdens haar werk op het land.

Kamble werkte decennialang in de brandende zon, zonder zonnebril of schaduw. “De hitte is de laatste jaren zó extreem geworden dat boeren amper nog twee uur per dag op het veld kunnen staan”, zegt ze.

Staar – een vertroebeling van de ooglens – is wereldwijd een van de meest voorkomende oorzaken van slecht zicht. Volgens schattingen hebben ongeveer 94 miljoen mensen ermee te maken. Veroudering, genetica en UV-straling waren al bekende risicofactoren, maar nu wijzen wetenschappers ook naar klimaatverandering.

In warme omstandigheden raakt het natuurlijke afweersysteem van het oog verstoord. Door hitte ontstaan er schadelijke zuurstofmoleculen die de eiwitten in de ooglens aantasten. Deze eiwitten kunnen zichzelf niet herstellen, waardoor de kans op staar toeneemt. In Zuid-Spanje ontdekten onderzoekers zelfs dat bij elke graad temperatuurstijging jaarlijks bijna 371 extra staargevallen per 100.000 inwoners voorkwamen.

Niet alleen staar neemt toe. Ook oogontstekingen zoals keratitis, pterygium (een wildgroei op het oogwit) en bindvliesontsteking worden vaker gezien, mede door hogere temperaturen, meer pollen en schimmelgroei. Zelfs milde hitte (boven 28,7°C) verhoogt de kans op bindvliesontsteking al met 16 procent, blijkt uit een studie in China.

Daarnaast kunnen droogte, voedseltekorten en vervuild drinkwater leiden tot vitaminetekorten en infecties die het oog beschadigen.

Wat helpt? Wie in de buitenlucht werkt, moet beschermd worden met schaduwplekken, rustmomenten en zonnebrillen met UV-filter. Ook een pet met klep, zuurstofdoorlatende contactlenzen en een dieet rijk aan vitamines A, C en E zijn nuttig.

Kamble kreeg haar staaroperatie vergoed via een Indiaas overheidsprogramma. “Ik had nooit gedacht dat werken op het land zó slecht kon zijn voor je ogen”, zegt ze.

Bron: Science Alert