'War on science': Duitsland wil wetenschappers beter beschermen tegen haat en persoonlijke aanvallen

Het loopt de spuigaten uit: onderzoekers die bedreigd worden omdat hun werk mensen niet bevalt. Denk aan virologen die tijdens de coronapandemie beveiliging nodig hadden, of klimaatwetenschappers die dagelijks haatmail krijgen. Duitsland heeft nu aangekondigd daar iets aan te willen doen.

De Duitse minister van Onderwijs en Onderzoek, Bettina Stark-Watzinger, wil dat wetenschappers veilig en vrij hun werk kunnen doen, zonder angst voor persoonlijke aanvallen. Volgens haar is “wetenschappelijke vrijheid de ruggengraat van onze democratie” en wordt die bedreigd door een groeiende golf van anti-intellectuele sentimenten.

Het plan omvat extra juridische en praktische steun voor onderzoekers die te maken krijgen met intimidatie of laster. Denk aan hulp bij het doen van aangifte, advies over online veiligheid en in extreme gevallen zelfs fysieke bescherming. Ook moeten universiteiten en onderzoeksinstituten een duidelijker protocol krijgen voor hoe ze hun medewerkers kunnen bijstaan.

De aanleiding is niet alleen de coronaperiode, maar ook recente gevallen waarbij wetenschappers doelwit werden van complottheorieën, desinformatiecampagnes of politieke druk. In sommige gevallen leidde dit ertoe dat onderzoekers zich terugtrokken uit het publieke debat; precies wat Duitsland wil voorkomen.

Critici wijzen erop dat bescherming alleen niet genoeg is; er moet ook meer worden gedaan aan het tegengaan van online haat en het verbeteren van wetenschapscommunicatie. Toch zien veel wetenschappers het initiatief als een belangrijke stap richting een veiligere werk- en privéomgeving.

Want laten we eerlijk zijn: als wetenschappers niet vrijuit durven spreken, verliezen we de kennis en inzichten die we juist nodig hebben voor grote uitdagingen; van klimaatverandering tot pandemieën. Duitsland wil met dit plan een duidelijk signaal afgeven. Wie zich inzet voor feiten en waarheid, moet dat veilig kunnen doen.

Nederlandse universiteiten hebben in november 2022 het platform WetenschapVeilig gelanceerd. Wetenschappers die te maken krijgen met bedreiging, intimidatie of haatreacties kunnen bij dit meldpunt terecht.

Bron: Eurekalert