We zijn meer dan ons brein
Vandaag in Boeken (NED1): Paul Verhaeghe, klinisch psycholoog, psychoanalyticus en hoogleraar aan de Universiteit Gent. Wim Brands praatte met hem over zijn nieuwe boek 'Identiteit' (vanaf 17:45). Daarin meet Paul Verhaeghe de psychische schade op van 30 jaar neoliberalisme en vrije markt denken. Het ik-gevoel wordt bepaald door de context waarin wij leven: wie geen succes heeft zal ziek zijn. De dwang tot succes leidt tot verlies aan zelfbesef, desoriëntatie en vertwijfeling. Het zogenaamde vrije individu is niet meer dan een consument die zich paait met de illusie uniek te zijn en zelf keuzes te maken, 'terwijl nog nooit op zo'n grote schaal zoveel mensen hetzelfde gedrag en denken ingehamerd hebben gekregen'.
Op de werkvloer vervangen individuele contracten de oude arbeidsethiek en omdat de morele autoriteit zoek is - 'iedereen is de manager van zijn eigen leven' - zijn bewakingscamera's alomtegenwoordig. 'In termen van morele ontwikkeling betekent dat een terugval naar de kleutertijd', schrijft Verhaeghe. Werknemers worden aan het lijntje gehouden met evaluaties en functioneringsgesprekken. De bureaucratische managementcultuur ondergraaft het gevoel van autonomie. Verantwoordelijkheid zonder macht blijkt een recept voor burn-out en demotivatie.
Ook kinderen ontsnappen niet aan de reguleringsdwang. De jongste tijd maken we een waar opbod mee van gedragsstoornissen bij kinderen, die bijna allemaal te maken hebben met schools presteren: ADHD, CD (gedragsstoornis), ODD (oppositioneel-opstandige stoornis), PPD-NOS. 'Het lijkt of er op school nog maar twee soorten kinderen zijn: hoogbegaafde en gestoorde.' En de gestoorde moeten zo snel mogelijk aan de pil.
De mens is een bij uitstek sociaal dier. En een maatschappij die dat ontkent, kan alleen maar een gefaalde gemeenschap zijn.
Bron(nen): Paul Verhaeghe De Standaard der Letteren
Klopt aardig. We worden ook aardig gekleineerd en afgeperst.
Doe je dit niet dan krijg je straf.
Doe je dat niet dan gebeurt ook wat vreselijks.
Het vrije denken is natuurlijk helemaal in de kiem gesmoord.
Er wordt ons wijs gemaakt dat we een vrije wil hebben en veel keuzes.
Maar ik vraag me vertwijfeld af of we niet gevangen worden gehouden in een vicieuze cirkel.
“… Daarin meet Paul Verhaeghe de psychische schade op van 30 jaar neoliberalisme en vrije markt denken. …”
Erg pretentieus voor een wetenschap die tot de niet-exacte wetenschappen behoord.
“… Ook kinderen ontsnappen niet aan de reguleringsdwang. …”
Vreemd, het neoliberalisme kreeg toch de schuld? Maar neoliberalen streven juist naar de-regulering. Wat wil Paul Verhaeghe nou eigenlijk beweren?
Wat politici zeggen en doen is niet zelden ongelijk, Gezien alle regerings partijen van de laatste 30 jaar het neoliberalisme in nederland omarmd hebben zou je denken dat we een regelvrij landje hebben.
De werkelijkheid is dat hun regels onzin zijn en de onze noodzaak, dus netto verandert er niets.Plus neoliberalen zijn er voor de markt meer dan voor de burger dus als er regels verdwijnen dan zijn jij en ik zogezegd de zak….
(in antwoord op kletsmajoor)“… neoliberalen zijn er voor de markt meer dan voor de burger …”
De markt _is_ de burger. Ga maar kijken elke week op het marktplein in je woonplaats.
(in antwoord op Barry Gillis)Een zalige gelovige zo te horen, maar de gemiddelde burger voelt het wel anders dan jij.
(in antwoord op kletsmajoor)Tja, een psychoanalyticus. Nou, dan weet je wel genoeg.
Ja, want die zien de mens niet als een machine of een hoopje genen en neurotransmittors. Met die simplistische Amerikaanse DSM-etiketten kunnen ze ook niet zoveel. Een mens is nu eenmaal meer dan een nummer in een boekje dat je volgens een protocol in een ander boekje behandelt.
(in antwoord op rearden)Altijd de Geschiedenis van een ontwikkeling/ vernieuwing/ verschijnsel weten.Psychoanalytici, doen en hebben heel veel goeds gedaan en zoals bij iedere ontdekking ook minder goede.
(in antwoord op rearden)Paul Verhaege is buitengemeen vernieuwend, zoals de meeste academici, benadert hij een verschijnsel van verschillende kanten net zoals bij kunstenaars en dichters de werkelijkheid uit hun contexxt proberen te lichten.Jammer dat je een beroepsgroep
zo neer wil zetten net zoals vele anderen, veel mensen hebben baat
bij therapie en staan meer tevreden in het leven. Inderdaad het Neoliberalisme is vreemd/ onnatuurlijk terwijl de apen echt wel samen zaken willen oplossen.
De problemen die Paul Verhaeghe beschrijft zijn zeker reëel.
Maar om die problemen met kinderen aan het neo-liberalisme op te hangen, gaat het niet alleen ver. Het is klinkklare onzin.
Juist het sociaal-democratisch gelijkheidsdenken leidt tot al deze mode-ziekten. Jongetjes met veel energie moeten pillen slikken om rustig te blijven. Het modelkind is een rustig kind. Kinderen die liever met hun handen werken hebben pech, want onder invloed van de sociaal-democratie zijn de vakscholen afschaft.
Juist het gelijkheidsdenken zorgt ervoor dat er zoveel mensen niet mee kunnen komen. Juist de acceptatie dat ieder mens uniek is, en andere capaciteiten heeft geeft mensen rust en zal het aantal psychische klachten doen verminderen.
NEOLIBERALISME VERMOMT ALS SOCIAALDEMOCRATIE
Niet alle problemen met kinderen zijn te herleiden tot de effecten van het neoliberalisme. Maar dat beweert Verhaege dan ook niet maar wel dat deel van de problemen die te maken hebben met het verlies van identiteit, de oorzaak ligt in het onmenselijken van de samenleving. Ik denk dat hij daar een punt heeft, in elk geval een interessante discussie waard.
Ik ken de sociaaldemocratie van binnenuit vrij goed en heb zeker mijn twijfels gehad over hoe de PvdA deze ideologie vroeger in praktijk bracht. De SP doet dat beter met een moderne interpretatie die in de geest overeenkomsten vertoont met die van de PvdA als vroegere middenpartij. Wie de SP extreem-links noemt vergeet dat alle partijen een stevige ruk rechts hebben doorgemaakt en nu zich het radicale midden noemen met uitlatingen die in de tijd van Den Uyl als onbetamelijk en extreem werden weggezet.
Na Den Uyl is de sociaaldemocratie afgeschaft als leidende ideologie bij de PvdA door de neoliberaal en later succesvolle grootgraaier Wim Kok. Ik denk dan ook dat u de PvdA bedoeld. De neolib PvdA heeft inderdaad zeer actief er aan meegewerkt in meerdere pogingen om goed onderwijs grondig in de wielen te rijden, alles om de nieuwe denkers van de neoliberale zusterpartijen CDA en VVD te behagen.
Als er één ideologie is die gelijk maakt is het wel het neoliberalisme. Waar de sociaaldemocratie gelijkheid predikt ter verheffing van het volk, resulteert het neoliberalisme in verlies van identiteit en armoede voor de individuen van de grootste meerderheid van dat volk. De VVD is tegen overheidsbemoeienis maar is kampioen op wereldschaal in het afluisteren van burgers door diezelfde overheid. De EU produceert jaarlijk ca. 3000 nieuwe wetten en richtlijnen van ziekmakende spaarlampen tot afmetingen tractorzadels en indelingen van bestelauto’s. De VVD noemt zulke gedetailleerde bemoeienis, een terugtredend overheid. Dankzij stimulering van de EU varen er cruiseschepen rond op de wereldzeeën die geen vakantiegangers maar visgronden fabrieksmatig grondig vernietigd. In Afrika een van de redenen dat vissers overgestapt zijn zeerover te worden omdat er jaren weinig meer te vissen was als de EU langs was gekomen. In Australië wil men de wetgeving aanpassen om te voorkomen dat EU-schepen (onder Nederlandse vlag) hun destructieve plannen ten uitvoer kunnen brengen in hun wateren.
In Amerika, hét grote voorbeeld van de neoliberalen, waar de ideologie ook oorspronkelijk vandaan komt, is de uitkomst te zien van dit beleid door de jaren heen. Ter illustratie Bron: Welingelichtekringen. Zoekterm Google: “Onthutsende cijfers over Amerikas rijkste 1%”, artikel van Monique Smits 28 december 2010.
Neoliberalisme is dan ook het beste op te vaten als gokverslaving en wie verliest heeft men geen medelijden. Hebzucht is goed, medogellijk zijn een deugd. In het casino is iedereen rijk of wordt het elk moment.
(in antwoord op Adam)Wat een lekker hyperige insteek van een onderzoek weer. Vrije-markt denken zal ongetwijfeld negatieve effecten hebben op sommige mensen, evenals de sociaaldemocratie. Maar volgens mij blijkt uit vrijwel alle onderzoeken dat Nederlanders tot de gelukkigste mensen ter wereld behoren en het niveau van welbehagen al jaren zeer hoog is (en vanaf WOII aanzienlijk is toegenomen). Als we dit soort onheilsprofeten (samen met de PVV en SP) moeten geloven is Nederland een soort 3de wereldland op het gebied van welbehagen. Wat een onzin.
De doorsnee Nederlandse burger is zeer gelukkig. Maar ongeveer 4 op de 10 mensen lijdt op enig moment in zijn leven aan een psychiatrische stoornis. Depressies, angststoornissen en verslavingen komen voor bij ongeveer 20% van de mensen. Daarna volgen AD(H)D en gedragsstoornissen (ongeveer 10%).
(in antwoord op Stanislawsympatico)Dat zijn 2 verschillende dingen: als ik 3 depressies heb gehad, betekent dat niet dat ik op dit moment niet gelukkig ben.
bron: Trimbos instituut
Het moet bijna wel dat we een van de gelukkigste volkeren zijn, we hebben zo veel te klagen en het gaat vrijwel nooit ergens over.
Vandaag nog een oude dame bij de appie, de kassa snapte de bonus niet meer dus het duurde even voordat het duidelijk was dat ze bij een andere moest aanschuiven. Ongelofelijk dit en dat -alsof ze in haar kruis getast was. Dat is vervelend maar meer ook niet.
Maar nu zit ik zelf over helemaal niets te zeuren, het kan niet anders zijn dan dat ik volkomen gelukkig ben.
(in antwoord op Stanislawsympatico)