De Marajo cultuur: zelfs hun tanga was van aardewerk

Cultuur
zondag, 12 juni 2011 om 00:00
welingelichtekringen header 1
De Marajo leefden 900 jaar lang, van 1300 tot 400 voor Christus, op het eiland Marajo aan de monding van de Amazone in het Noorden van Brazilië. Daarna zijn ze van de aardbodem verdwenen. Een mysterie dat nog veel archeologen bezig houdt. 'We weten niet welke taal ze spraken', zegt Margaret Young-Sánchez, conservator van de afdeling pre-Columbiaanse kunst van het Denver Art Museum. 'We weten niet eens tot welke etnische groep ze behoorden'. Maar de tentoonstelling die ze heeft samengesteld, maakt duidelijk dat de Marajo prachtig aardewerk maakten. De tentoonstelling 'Marajo: Oude Keramiek van de monding van de Amazone' is 1 van de 8 delen van de 'Marvelous Mud' tentoonstelling in het Denver Art Museum, die dit weekend geopend wordt. Het Marajo-deel omvat 54 werken uit binnen- en buitenland. Het is de grootste verzameling van Marajokunst, die ooit in de VS werd tentoongesteld.
Archeologen en kunsthistorici richtten zich vooral op pre-Columbiaanse culturen, zoals de Inca en de Maya-cultuur. Van bewoners van een eiland met een extreem klimaat (in de ene helft van het jaar zijn er overstromingen en de rest van de tijd is het er kurkdroog) hadden ze al te hoge verwachtingen. Het is pas in de jaren '80 dat ze erachter kwamen dat de Marajo grote terpen hadden gebouwd om de overstromingen tegen te houden en irrigatiesystemen om water op het land het land te krijgen in het droogteseizoen.
Wat Marajo-aardewerk onderscheidt, zijn de geometrische en maas-achtige patronen met uiteenlopende vormen. Sommige patronen zijn los en open, maar de meesten zijn op een ingewikkelde manier met elkaar verweven. De motieven zijn soms figuratief en tonen vaak dieren of afbeeldingen van de overledene op urnen, maar de meesten zijn abstract. De motieven kunnen er op geschilderd zijn, anderen zijn in de klei gekerfd, terwijl nog anderen geboetseerd zijn. Heel bijzonder is een groep van 8 tanga's. Deze driehoekige, gebogen stukken - die versierd zijn met verschillende abstracte, soms textielachtige patronen - dienden als bedekker van de schaamstreek. Ze waren waarschijnlijk op maat gemaakt voor vrouwelijke Marajo's.