Voor het eerst in vier jaar meer werklozen dan vacatures

Voor het eerst in vier jaar telt Nederland meer werklozen dan vacatures. Volgens nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nam het aantal vacatures in het derde kwartaal met 2000 af. Tegelijkertijd kwamen er 13.000 werklozen bij. Daarmee loopt de spanning op de arbeidsmarkt terug.

Voor elke 100 werklozen zijn er nu 97 openstaande vacatures. Historisch gezien gaat het met 387.000 stuks nog steeds om heel veel openstaande vacatures, nuanceert CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Maar er is toch wat veranderd: tijdens de vacaturepiek in 2022 waren er voor elke 100 werklozen gemiddeld nog ruim 140 vacatures.

Van Mulligen heeft de indruk dat Nederland een beetje aan de grens zit van wat mogelijk is met de arbeidsmarkt. Bedrijven lijken de laatste tijd minder vacatures uit te zetten omdat ze het gevoel hebben dat er toch geen geschikte sollicitanten zijn. "De rek is eruit. Bijna iedereen die kan en wil werken, doet dat ook."

Kleine toename

De werkloosheid laat juist een kleine toename zien. In het derde kwartaal waren 399.000 mensen werkloos, 3,9 procent van de beroepsbevolking. Hiermee is de werkloosheid hoger dan een kwartaal eerder, toen het nog om 386.000 werklozen en 3,8 procent ging.

Van Mulligen zegt dat deze toename onder meer komt doordat er iets meer mensen op zoek zijn gegaan naar werk. Dat zijn bijvoorbeeld mensen die langere tijd niet deelnamen aan de arbeidsmarkt. Zij hebben misschien minder goede papieren of ervaring en daarom niet direct een baan gevonden, verklaart de econoom.

Veel parttimers

De cijfers illustreren het belang van een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Verdere economische groei zal anders moeilijk zijn, geeft Van Mulligen aan. Andere kenners hebben er eerder op gewezen dat Nederland daarvoor waarschijnlijk parttimers zal moeten prikkelen meer uren te gaan draaien. In Nederland werken relatief veel mensen die niet fulltime aan de slag zijn.

Indeed, naar eigen zeggen 's werelds grootste vacaturesite, merkt eveneens dat het aantal vacatures terugloopt. "Elk kwartaal is de daling beperkt, maar opgeteld over het afgelopen jaar zien we toch een duidelijke beweging", stelt bestuurder Stan Snijders van Indeed Benelux.

Volgens de site is de afname het grootst in sectoren met veel digitaal of kantoorgericht werk, zoals marketing of de bankensector. Daarentegen stijgt het aantal vacatures in bijvoorbeeld de bouw en verpleging nog wel. "Vooralsnog zijn extra handjes in die sectoren meer dan gewenst", aldus Indeed.