Je zicht kan dementie voorspellen tot 12 jaar voor de diagnose

Dat ogen de spiegel van de ziel zijn, wisten we al. Maar wist je dat ze ook een venster op je hersenen kunnen zijn? Wetenschappers hebben ontdekt dat problemen met het zicht een van de eerste signalen zijn van cognitieve achteruitgang. En het begint vaak jaren vóór de diagnose dementie.

Onderzoekers in Engeland volgden meer dan 8600 gezonde mensen gedurende meerdere jaren. Aan het begin van het onderzoek deden de deelnemers een visuele gevoeligheidstest: ze moesten zo snel mogelijk op een knop drukken zodra ze een driehoek zagen verschijnen tussen bewegende stippen.

De opvallende uitkomst? De mensen die jaren later dementie kregen, reageerden veel langzamer dan de anderen. In totaal ontwikkelden 537 deelnemers uiteindelijk dementie – en bij hen was het visuele reactievermogen al twaalf jaar eerder meetbaar verminderd.

Volgens de onderzoekers is het logisch dat visuele problemen vroeg optreden bij dementie. De giftige eiwitophopingen die kenmerkend zijn voor Alzheimer, kunnen namelijk eerst de hersengebieden aantasten die betrokken zijn bij zien. Pas daarna worden delen die met geheugen te maken hebben, aangetast.

Andere visuele signalen van Alzheimer zijn onder meer moeite met contrasten, het onderscheiden van kleuren (vooral blauw-groen) en het negeren van afleidende prikkels. 

Mensen met dementie hebben ook vaak moeite om gezichten van nieuwe mensen te onthouden. Niet per se omdat hun geheugen faalt, maar omdat ze iemands gezicht niet op de juiste manier bekijken. Waar gezonde mensen automatisch van ogen naar neus naar mond kijken, doen mensen met dementie dat minder doelgericht, waardoor het lastiger wordt iemand later te herkennen.

Er zijn aanwijzingen dat oogbewegingen kunnen helpen om het geheugen te verbeteren. Zo blijkt uit sommige onderzoeken dat snelle oogbewegingen van links naar rechts je autobiografisch geheugen kunnen versterken. Ook zou veel lezen of tv-kijken – waarbij je ogen voortdurend bewegen – goed zijn voor je brein.

Toch is oogbeweging nog geen standaard diagnose-instrument voor dementie. Oogvolgsystemen zijn duur en ingewikkeld in gebruik. Pas als die technologie toegankelijker wordt, kunnen onze ogen misschien écht als vroege waarschuwing voor Alzheimer dienen.

Bron: Science Alert