Even een boodschap halen op de fiets of een ommetje maken door de buurt: het lijkt misschien iets kleins, maar volgens nieuw onderzoek kan het een groot effect hebben op je hersengezondheid. Mensen die zich regelmatig op de fiets verplaatsen, hebben namelijk een aanzienlijk kleinere kans op dementie.
Onderzoekers uit China en Australië analyseerden de gegevens van bijna een half miljoen Britten met een gemiddelde leeftijd van 56 jaar. Ze vergeleken vier manieren van vervoer: niet-actief (auto of ov), wandelen, een mix van wandelen en niet-actief vervoer, en fietsen, al dan niet gecombineerd met andere vervoersmiddelen.
Fietsers scoren beter
De uitkomst is opvallend. In vergelijking met mensen die niet actief reizen, hadden fietsers:
- 19% minder kans op dementie in het algemeen,
- 22% minder kans op Alzheimer,
- 40% minder kans op dementie op jonge leeftijd (voor je 65e),
- en 17% minder kans op late dementie.
Dat zijn indrukwekkende cijfers, zeker gezien de groeiende zorgen over dementie wereldwijd. In 2019 waren er wereldwijd 55 miljoen mensen met dementie, in 2050 zullen dat er naar verwachting 139 miljoen zijn.
Wat maakt fietsen zo goed voor je brein?
Volgens de onderzoekers is het een combinatie van factoren. Fietsen is niet alleen een effectieve vorm van beweging, het daagt ook je brein uit. Je moet opletten in het verkeer, routes plannen en flexibel reageren. Dat houdt je hersenen scherp. Daarnaast bleek uit hersenscans dat fietsers een groter volume hadden in de hippocampus, het hersengebied dat sterk is verbonden met geheugen.
Fietsen werkt dus zowel fysiek als mentaal beschermend. Het effect was wel iets minder bij mensen met een genetisch verhoogd risico op Alzheimer (het zogeheten APOE4-gen), maar ook bij hen bleef fietsen positief bijdragen.
Geen garantie, wél een kans
Het onderzoek toont geen direct oorzakelijk verband, daar is verder onderzoek voor nodig. Maar het sluit aan bij eerdere studies die matige lichaamsbeweging in verband brengen met een lager risico op cognitieve achteruitgang.
Wat het vooral duidelijk maakt: kleine aanpassingen in je dagelijkse routine kunnen grote gevolgen hebben voor je gezondheid op de lange termijn. En dat hoeft niet moeilijk of duur te zijn.
Dus: pak wat vaker de fiets. Niet alleen voor je lijf, maar ook voor je brein. Een frisse neus, sterkere spieren én een lagere kans op dementie, dat is een ritje meer dan waard.