Geloof jij in karma? Dan ben je waarschijnlijk milder voor jezelf dan voor anderen

Veel mensen vertrouwen op karma als een soort universeel rekenmodel: goed gedrag levert je iets moois op, slechte daden komen als een boemerang terug. Maar volgens Amerikaanse psychologen meten we daarbij opvallend vaak met twee maten. Voor onszelf zien we karma als beloning, voor anderen vooral als straf.

In een reeks experimenten moesten meer dan tweeduizend deelnemers terugdenken aan een moment dat zij karma ervoeren. Het merendeel schreef over een eigen ervaring en meestal een positieve. Wanneer het over anderen ging, was dat in de overgrote meerderheid van de gevallen negatief. Blijkbaar zijn we geneigd onze eigen geluksmomenten toe te schrijven aan ‘goed karma’, terwijl we andermans pech sneller zien als verdiende ellende.

Volgens de onderzoekers speelt ons verlangen naar een rechtvaardige wereld een grote rol. Mensen willen nu eenmaal graag geloven dat het leven eerlijk is: goede mensen worden beloond, slechte krijgen hun verdiende loon. Tegelijkertijd is het prettig om jezelf te zien als ‘goed’, dus als iemand die positieve karma verdient. Die combinatie maakt dat we onszelf graag als rechtvaardige hoofdrolspeler zien en anderen eerder als veroorzaker van hun eigen misère.

In een vervolgonderzoek onder mensen uit de VS, India en Singapore zagen de onderzoekers hetzelfde patroon terug. Zelfs in culturen waar mensen van nature iets zelfkritischer zijn, zoals in Azië, bleef het verschil zichtbaar: mensen schrijven hun geluk liever toe aan hun eigen goedheid dan aan puur toeval.

Volgens de onderzoekers gebruiken mensen karma vooral als manier om grip te krijgen op het leven. Het biedt een gevoel van controle en zingeving in een vaak chaotische wereld. Als iets moois je overkomt, is het fijn om te denken: dat heb ik verdiend. En als een ander pech heeft? Dan is het makkelijker te accepteren als je denkt: misschien had die het er ook een beetje naar gemaakt.

Bron: Metro