Bekende denker: "We leven in een systeem waarin we telkens meer verwachten. Dat is volkomen irrationeel"

Er is weinig ruimte meer voor groei en de energietransitie gaat nog heel lang duren. Sombere vooruitzichten van Vaclav Smil, een van de belangrijkste denkers van deze tijd volgens onder meer Bill Gates.

Olie en staalDe oud-professor milieukunde aan de Universiteit van Manitoba in Winnipeg, Canada waarschuwt in de Volkskrant dat een duurzame samenleving nog ver weg is. "In Europa wil iedereen overstappen op 100 procent groen en het liefst volgende week al. Welnu, staal zit in alles: gebouwen, bruggen, auto’s, álles. Het kost veel energie om staal te maken. Je moet ijzer winnen uit een mijn en je moet het ijzererts smelten in hoogovens, die worden verhit met cokes die worden gemaakt uit steenkool. Er is op dit moment niet een andere manier om staal te maken in de hoeveelheid die we nodig hebben: 1 miljard ton staal per jaar. Het zal vast eens lukken, ooit, maar dat gaat niet zomaar van de ene op de andere dag."

Smil, die met Cijfers liegen niet een boek voor het grote publiek schreef, vervolgt: "Het is gemakkelijk om te zeggen dat de wereld groen moet zijn, maar hoe doe je dat als je voedsel zult moeten produceren en als je toch huizen, bruggen en auto’s zult moeten bouwen? Al die productie en consumptie hebben een impact op het milieu, want je zult altijd grondstoffen uit de natuur moeten rukken en bewerken."

Arme landenBovendien staan andere landen te trappelen om de welvaart van het westen te bereiken. "Dertig jaar geleden zag ik in China nauwelijks auto’s op straat. Nu maakt China ieder jaar meer auto’s dan de Verenigde Staten. Dit gaat ook gebeuren in India, in Nigeria, in Ethiopië, noem maar op. Er is altijd iemand onderaan de ladder die omhoog kijkt en wil wat de anderen hebben. De Chinezen zijn vandaag welvarender dan de Spanjaarden in de jaren zeventig – en nog wil China zijn economie in de komende vijftien jaar verdubbelen. Het houdt niet op. We leven in een systeem waarin we telkens meer, meer, meer verwachten. Dat is volkomen onredelijk en irrationeel, want de aarde kan het niet ondersteunen."

Van groene groei wil hij niets weten. "Wij zijn een beschaving die elk jaar 10 miljard ton fossiele brandstoffen opstookt. Totdat we dit drastisch veranderen, is er niets groens aan wat we doen."

ReguleringDe enige oplossing is volgens hem regulering. "Regulering is niets nieuws. We doen het nu ook al: waar je een huis mag bouwen, hoe zuinig je auto moet zijn, hoe je afval verwerkt, hoe duur iets is, et cetera. Het is de enige manier om de gevolgen van groei te beheersen in een complexe, moderne samenleving. Het kan niet anders."

Bron(nen): De Volkskrant