Dolfijnen gevonden met dementie. En dat is onze schuld

Mogelijk zijn er dolfijnen met een vorm van dementie. Dat concluderen onderzoekers nadat ze de hersenen van twintig tuimelaars hebben bestudeerd die tussen 2010 en 2019 in Florida zijn aangespoeld.

De dolfijnen vertoonden veranderingen in genexpressie die overeenkomen met die bij Alzheimerpatiënten, evenals typische eiwitophopingen in de hersenen. De onderzoekers ontdekten bovendien dat deze hersenschade sterk verband houdt met klimaatverandering. De giftige bloei van algen en bacteriën die steeds vaker voorkomen in opwarmende wateren zou de oorzaak zijn.

Tijdens seizoenen met algenbloei bevatten de hersenen van aangespoelde dolfijnen 2900 keer hogere concentraties van de neurotoxine 2,4-diaminoboterzuur (2,4-DAB) dan die van dolfijnen die strandden buiten die perioden. Deze gifstoffen worden geproduceerd door cyanobacteriën (ook wel blauwalg genoemd) en kunnen zenuwcellen ernstig aantasten.

“Dolfijnen fungeren als milieuwachters voor giftige blootstellingen in zee”, zegt toxicoloog David Davis van de University of Miami. “Daarom zijn deze bevindingen ook relevant voor de menselijke gezondheid.”

Cyanobacteriën geven stoffen af die neuronen kunnen beschadigen bij zowel dieren als mensen, al wordt het directe verband met neurodegeneratieve ziekten nog onderzocht. Dolfijnen ontwikkelen van nature al verouderingsverschijnselen in de hersenen die sterk lijken op Alzheimer, maar volgens de onderzoekers kunnen de algenbloei en de bijbehorende toxines dit proces versnellen.

In hun publicatie schrijven de wetenschappers: “De combinatie van Alzheimer-achtige veranderingen en de natuurlijke ophoping van algentoxines in dolfijnen biedt een unieke kans om te onderzoeken hoe deze twee factoren samen het brein beïnvloeden.”

De gevolgen reiken bovendien verder dan dolfijnen alleen. Algenbloei veroorzaakt schade aan tal van andere zeedieren, met verstoringen in hele voedselketens tot gevolg. Dit kan uiteindelijk ook mensen treffen.

Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat sommige algen toxines produceren die geheugenverlies veroorzaken, een kernsymptoom van Alzheimer. Wanneer zulke stoffen in het voedsel terechtkomen, kan dat ook voor mensen een ernstig risico vormen.

Er is nog geen direct oorzakelijk bewijs, maar de signalen zijn sterk genoeg om verder onderzoek te rechtvaardigen. “Er leiden waarschijnlijk meerdere wegen naar Alzheimer”, zegt Davis, “maar blootstelling aan cyanobacteriën lijkt steeds duidelijker een belangrijke risicofactor.”

Bron: Science Alert