Er gaat een streep door de Hollandse garnalensalade en -kroketjes. Wat is er aan de hand?

De prijs van een Hollandse garnaal is de afgelopen jaren meer dan verdubbeld vanwege de slechte vangst. Door de schaarste rijzen de prijzen de pan uit, en verdwijnen links en rechts de garnalencocktail, de kroketjes en de broodjes met Hollandse garnalensalade uit de etalage. “Ik heb niet genoeg klanten die 12 euro overhebben voor een broodje garnalensalade.”

De prijzen die de vissers krijgen voor een kilo garnalen zijn goed, maar de medewerkers op de visafslag die de garnalen zeven, sorteren, verpakken en vervoeren, zijn somber. “Een nieuwe lading kan je het niet noemen”, zegt iemand die de garnalenbakken op een kar zet tegen een Volkskrant-reporter. “Ik werk hier nu tien jaar en ik heb dit nog nooit meegemaakt.”

In 2018 was de Nederlandse aanvoer bijna 20 miljoen kilo gezeefde garnalen, in 2021 ongeveer 12 miljoen, en afgelopen jaar nog maar 2,4 miljoen kilo, blijkt uit cijfers van de Coöperatieve Visserij Organisatie (CVO). Ook in het eerste kwartaal van dit jaar valt de vangst vies tegen. De vissers krijgen daardoor meer betaald per kilo garnalen. “Maar een hoge prijs keer een minimale vangst is nog steeds een laag bedrag”, zegt Jacob van Urk, voorzitter van belangenorganisatie Visned.

Waar er voorheen zo’n 30 à 40 euro voor een kilo werd gevraagd, betalen vis- en groothandels nu tussen de 70 en 100 euro. “Je moet geluk hebben met je leverancier, veel vishandels krijgen ze niet meer binnen”, vertelt Arie Schot van Fish Shop Van As in het Zeeuwse Yerseke.

“De mindere vangst hoort bij deze tijd van het jaar, maar meestal hebben we genoeg voorraad”, legt garnaleninkoper Carlos Sterk (58) uit. In het najaar worden er doorgaans veel garnalen gevangen, maar toen viel het vangstseizoen flink tegen. Dat was het jaar ervoor ook het geval. “Nu kijken we tegen de achterkant van onze vriezers aan.”

Ecoloog Tobias van Kooten van Wageningen Marine Research denkt dat de opwarming van de zee een van de redenen is. “Afgelopen jaar was er een mariene hittegolf. Dat trekt de vissoort wijting aan, want die houdt van warm water. De grote hoeveelheden wijting langs de kust eten de garnalen massaal op.”

Van Kooten verwacht niet dat de Hollandse garnaal vanwege klimaatverandering definitief verdwijnt. “Maar we zullen vaker dit soort afwijkende patronen zien. Volgend jaar loopt het anders en krijgen we misschien juist veel garnalen.”