Waarom je ook in de herfst en winter je ramen moet openen

In de herfst en winter produceren we binnen net zoveel vocht als in andere seizoenen: douchen, koken, ademen, wasdrogen. Zonder ventilatie blijft al dat vocht binnen hangen. In een goed geventileerde woning met mechanische afzuiging verdwijnt dit vocht vanzelf, maar in veel oudere huizen of woningen zonder ventilatiesysteem stapelt de vochtigheid zich op. Het gevolg? Condensatie op ramen, vochtige muren en op den duur schimmelvorming.

Wat veel mensen niet weten: schimmel voelt zich uitstekend thuis in vochtige, koude hoeken van je huis. Die koude buitenmuur in de slaapkamer, die hoek achter de kast, de vochtige badkamer zonder raam – dit zijn paradijsjes voor schimmelsporen. Door regelmatig te ventileren, ook als het buiten vriest, verlaag je de luchtvochtigheid binnen en haal je de kans op schimmel drastisch omlaag.

In een afgesloten ruimte stapelen CO2, fijnstof van kaarsen, geurtjes van het koken en andere vervuilende stoffen zich op. Zonder frisse luchttoevoer wordt de binnenlucht letterlijk bedompter. Vooral in huizen zonder ventilatieroosters of afzuiginstallatie is dit een reëel probleem. Je voelt je moe, krijgt hoofdpijn of slaapt slecht, vaak zonder te beseffen dat de oorzaak gewoon slechte lucht is.

Je hoeft niet urenlang je huis te laten afkoelen. Tien tot vijftien minuten intensief luchten (raam helemaal open, niet op een kier) is voldoende om de lucht te verversen. Dit heet 'schokventileren'. De frisse buitenlucht vervangt de vochtige binnenlucht, maar muren en meubels koelen nauwelijks af. Daardoor warmt je huis na het sluiten van de ramen snel weer op.

Bij huizen zonder goede ventilatie is één keer per dag echt te weinig. Probeer minimaal drie keer kort te ventileren: 's ochtends na het opstaan, halverwege de dag en 's avonds voor het slapengaan. Extra belangrijk is ventileren na het douchen, koken of als je wasgoed binnen droogt.

Voor een optimale luchtstroom is het slim om aan twee kanten van je huis ramen te openen. Dit creëert tocht die de lucht veel sneller ververst. Denk aan een raam voor en een achter, of beneden en boven. Hoe sneller de lucht vernieuwd wordt, hoe korter je hoeft te ventileren en hoe minder warmte je verliest.

Het voelt misschien niet intuïtief, maar ook bij slecht weer moet je ventileren. Koude buitenlucht bevat juist weinig vocht. Als die koude lucht je huis binnenkomt en opwarmt, neemt de relatieve luchtvochtigheid af – precies wat je wil. Zelfs bij motregen of sneeuw is de buitenlucht droger dan je vochtige binnenlucht.

We ademen 's nachts urenlang vocht uit in een afgesloten ruimte. In slaapkamers zonder ventilatiesysteem kan de luchtvochtigheid enorm oplopen. Zie je condens op de ramen 's ochtends? Dan is ventileren 's morgens niet optioneel maar noodzakelijk. Overweeg ook om 's nachts een raampje op een kiertje te zetten als dat kan, of ventileer in ieder geval direct na het wakker worden.