Nederland en Europa als voorbeeld voor de VS en China

Buiten Europa is er eigenlijk altijd veel kritiek geweest op het Europese systeem van sociale zekerheid en volksgezondheid. Maar die kritiek klinkt in deze barre tijden steeds zachter. In de Verenigde Staten heeft de crash op de beurzen menigeen beroofd van zijn spaargeld en daarmee van penisoen en zekerheid. En de toenemende werkloosheid zorgt ervoor dat steeds meer Amerikanen onverzekerd zijn. In reactie daarop bestuderen de medewerkers van de nieuwe president met belangstelling de wijze waarop Zweden in de negentiger jaren een crisis in het banksysteem te boven is gekomen en kijken ze daarnaast met aandacht naar het Nederlandse en Zwitserse systeem van verzekering in de gezondheidszorg. Daarnaast begint de nieuwe regering zich ook af te vragen of er iets goeds schuilt in de hoge accijns op brandstof zoals die gelden in Nederland en andere Europese landen. Een tweesnijdend zwaard: goed voor de staatsinkomsten en tegen de uitstof van kwalijke stoffen.

Ook in China wordt gewerkt aan een gezondheidsysteem dat lijkt op dat van Europa. China gaat haar burgers rechten geven die Europeanen al heel lang als vanzelfsprekend beschouwen. "Als de grootste economie ter wereld en de grootste opkomende economie tegelijkertijd lessen willen trekken uit hetzelfde voorbeeld, dan wet je dat er iets aan de hand is," zegt Kenneth Rogoff, professor aan de universiteit van Harvard and voormalig chief economist van het International Monetary Fund. "We zien een verschuiving in de richting van de Europese manier van denken."

De crisis laat de terugkeer zien, ook in de VS, van een actieve overheid. "We gaan weer terug in de richting van een economisch stelsel, dat rust op zowel de markt als de overheid" zegt Daniel Yergin, voorzitter van Cambridge Energy Research Associates in Cambridge, Massachusetts, and een van de auteurs van of "The Commanding Heights," de geschiedenis van de vorige verschuiving, toen ongebreidelde ruimte werd gegeven aan de markt. Om met Pascal Lamy, directeur van the World Trade Organization te spreken: "Het is een ware culturele revolutie." En het is geen toeval dat die revolutie tegelijk in China en Amerika plaatsvindt. China en de VS waren tegenpolen in de jaren dat de een grote overschotten had, zodat de ander (te) veel kon spenderen. Maar ze waren beide ook met hetzelfde doel bezig: groei boven alles. En beide zien nu dat de groei van de voorbije decennia niet langer haalbaar is. Europa heeft ook last van de crisis, maar veel minder. De hoge belastingen en sociale lasten die in goede dagen de groei afremmen, dempen niet de val en beschermen de bevolking tegen de gevolgen van de crisis. Daar kijken de twee andere blokken, de VD en China nu met jaloezie na. En ze willen er noodgedwongen van leren. Of de Amerikanen bereid zijn te prijs te betalen die hoort bij het Europese model valt nog te bezien. Waar het in ieder geval toe leidt is dat in de VS en China meer begrip ontstaat voor de wijze waarop Europeanen hun beleid voeren.

Bron(nen): International Herald Tribune