Hoe broers en zussen elkaars identiteit vormgeven

We denken vaak dat ouders de grootste invloed hebben op hoe een kind zich ontwikkelt. Maar volgens journalist en auteur Susan Dominus onderschatten we massaal de impact van broers en zussen. In haar boek The Family Dynamic laat ze zien hoe diepgaand, langdurig en vormend die band kan zijn.

Hoewel zo’n 80 procent van de kinderen opgroeit met minstens één broer of zus, is er pas sinds een jaar of twintig serieus onderzoek gedaan naar de rol die zij spelen in elkaars leven. Zelfs Freud, toch geen onbekende in de wereld van de psychologie, noemde de broer-zusrelatie amper in zijn werk.

Toch is de invloed duidelijk. Broers en zussen zijn onze eerste vrienden én onze eerste rivalen. Van jongs af aan leren we via hen sociale vaardigheden als delen, accepteren, samenwerken en conflicten oplossen. En wie het geluk heeft een goede band te hebben, houdt die vaak decennialang: langer dan de meeste vriendschappen, relaties of zelfs het contact met ouders.

Dominus beschrijft hoe oudere broers en zussen soms een zorgrol op zich nemen. Dat zogeheten ‘co-parenten’ is niet alleen handig voor ouders, maar blijkt ook leerzaam. Het geeft de oudste kind een gevoel van verantwoordelijkheid en versterkt de emotionele ontwikkeling van de jongste. Onderzoekers van de Universiteit van Cambridge ontdekten dat zulke relaties zorgen voor meer empathie en sociale vaardigheden.

De dynamiek tussen broers en zussen is complex. Enerzijds wil elk kind zich onderscheiden, om zo meer aandacht of waardering van de ouders te krijgen. Anderzijds is er juist ook een diepgeworteld verlangen naar verbinding en loyaliteit. Evolutionair gezien is dat logisch: je helpt eerder iemand met wie je veel genen deelt. En met een broer of zus deel je ongeveer 50 procent van je genetisch materiaal – meer dan met wie dan ook, zelfs je ouders.

De wetenschap bevestigt dat een goede band met een broer of zus veel voordelen heeft. Tieners die zich gesteund voelen door hun broer of zus hebben vaker een hogere eigenwaarde. Hun schoolprestaties zijn beter en ze zijn minder eenzaam of depressief. In moeilijke thuissituaties kan een stabiele broer of zus zelfs het verschil maken tussen ontsporen of goed terechtkomen.

En in crisistijden blijkt de steun van een broer of zus goud waard. Ze begrijpen waar je vandaan komt, delen jouw familiegeschiedenis en kunnen in zware tijden een anker zijn.

Dominus vat het mooi samen: “Broers en zussen kunnen elkaar vooruitstuwen. Door te concurreren én samen te werken – bewust of onbewust – helpen ze elkaars levenspad vorm te geven.”

Bron: Psychology Today