Jaloezie is een normale en in veel gevallen gezonde en nuttige emotie die bijna iedereen wel eens ervaart. Het concentreert zich meestal rond de overtuiging dat anderen meer krijgen dan jij, of dat jij niet genoeg krijgt. Dit leidt tot een mix van verdriet, onzekerheid en boosheid.
Er zijn verschillende oorzaken voor jaloezie:
- Pure jaloezie Dit is wanneer je niet krijgt wat je wilt of denkt te verdienen, of wanneer iemand anders meer krijgt. Deze vorm van jaloezie wordt vaak veroorzaakt door onzekerheid, waarbij mensen hun eigenwaarde baseren op de goedkeuring van anderen. Een partner kan dan een belangrijke bron van zelfvertrouwen zijn. Echter, de goedkeuring van de partner is vaak niet genoeg voor een stabiel zelfvertrouwen, wat kan leiden tot een steeds grotere behoefte aan bevestiging en toenemende jaloezie als deze uitblijft.
- Obsessieve jaloezie Dit kan een uiting zijn van een obsessief compulsieve stoornis, waarbij het niet zozeer gaat om de angst om niet genoeg te krijgen, maar om de angst om niet te weten wat er aan de hand is. Iemand met deze vorm van jaloezie wil vooral graag weten wat de partner heeft gedaan als die bijvoorbeeld te laat thuiskomt.
- Paranoïde jaloezie Mensen met paranoïde trekken voelen zich snel slachtoffer, denken dat anderen hen tegenwerken en beschuldigen anderen liever dan dat ze over hun eigen aandeel nadenken. Hun angsten concentreren zich vooral rond de angst om bedrogen te worden. Als iemand met paranoïde trekken eenmaal een verdenking heeft, is het zeer moeilijk om die te ontkrachten, en pogingen om onschuld te bewijzen kunnen als een teken worden gezien dat er iets te verbergen is.
Jaloezie is deels genetisch bepaald en deels cultureel. Evolutionair gezien kon jaloezie mannen aansporen om hun vrouw in de gaten te houden om zeker te zijn van hun vaderschap, en vrouwen om hun man betrokken te houden bij de opvoeding van de kinderen. Culturele normen spelen ook een rol in wanneer jaloezie als normaal wordt beschouwd. Tot slot wordt jaloezie ook beïnvloed door persoonlijke normen en waarden.