ABN AMRO voorziet groot banenverlies door krimp veestapel

AMSTERDAM (ANP) - De veestapel krimpt naar verwachting tussen de 15 en 18 procent richting het einde van het decennium, meldt ABN AMRO in een onderzoeksrapport. Daardoor kunnen duizenden banen verloren gaan. De krimp is volgens de bank het gevolg van de beëindigings- en afromingsregelingen van de overheid, die door de stikstofcrisis genoodzaakt is hard in te grijpen in de veeteelt.

Door een kleinere veestapel kunnen gederfde inkomsten voor de economie oplopen tot 1,5 miljard euro, becijferde de bank, en staan er 13.300 banen op de tocht. De impact voor de hele landbouwsector (8 procent) en de gehele economie (0,15 procent) lijkt echter beperkt, maar voor individuele bedrijven en werknemers kan de schade groot zijn.

Niet alleen boeren worden geraakt, maar ook loonwerkers, dierenartsen, mengvoerbedrijven, bedrijfsadviseurs en machine- en stallenbouwers. Ook krijgt de voedingsmiddelenindustrie te maken met een lagere toelevering van zuivel, vlees en eieren.

Ruim 1500 boeren hebben volgens de bank na vrijwillige inschrijving een voorstel ontvangen van de overheid in het kader van de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties. Binnen enkele maanden na het ontvangen van het voorstel moeten ze een besluit nemen of ze daadwerkelijk stoppen.

Sinds 1 januari 2025 heeft de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur ook de afroming van dier- en fosfaatrechten flink verhoogd. Dit heeft als doel om de mestproductieplafonds niet te overschrijden en een korting op dier- en fosfaatrechten te voorkomen.

Als gevolg van deze maatregelen zal de krimp van de veestapel in 2025 en 2026 het sterkst zijn. In 2027 en 2028 wordt een lichte daling voorzien. Voor de jaren erna gaat de bank uit van een stabiel aantal varkens en kippen, terwijl het aantal melkkoeien licht blijft dalen.

De daling van de veestapel biedt volgens de bank echter ook kansen. Als de natuur herstelt en de stikstofuitstoot daalt zou dat een positief effect kunnen hebben op het vastgelopen vergunningverleningsproces. Ook kan de vrijgekomen ruimte op het energienet en aanbod van arbeid elders in de economie worden ingezet. Daarnaast komt er grasland vrij voor het verlagen van de veedichtheid per hectare voor de resterende veeteelt.

De negatieve effecten kunnen door nieuwe economische activiteiten grotendeels gecompenseerd worden, maar dit betekent volgens de bank niet dat in de veehouderij en verwante sectoren geen economische schade wordt geleden.