Gamen, vergaderen, fotograferen: Mobiele telefoongebruik achter het stuur neemt bizarre proporties aan

De boete voor het gebruik van een smartphone, waarbij je het apparaat in de hand houdt, is sinds 1 maart 2024 wederom verhoogd – 420 euro voor automobilisten en 160 euro voor fietsers. Maar dat weerhoudt mensen er niet van om de telefoon erbij te pakken achter het stuur. Sterker nog, het bellen, vergaderen, fotograferen en zelfs gamen neemt hand over hand toe.

Dat blijkt uit een nieuw rapport van de SWOV, het nationaal wetenschappelijk instituut voor verkeersveiligheidsonderzoek, in opdracht van Interpolis. Zij doen om het jaar onderzoek naar het levensgevaarlijke fenomeen, en constateren dat het telefoongebruik bijna tien procent hoger is dan zes jaar geleden, ondanks hogere boetes, pakkans en overheidscampagnes die op de gevaren wijzen. Afgelopen jaar werden zo'n 200.000 automobilisten en fietsers bekeurd voor bellen in het verkeer, 10 procent meer dan een jaar eerder.

Bijna een op de vijf automobilisten gebruikt de telefoon om online te vergaderen tijdens de rit. Een op de acht fietsers speelt games tijdens het fietsen en zelfs in de auto speelt 11 procent een mobiel spelletje achter het stuur, bijna vier keer meer dan zes jaar geleden. Een op de vier automobilisten maakt foto’s en een op de drie fietsers legt de omgeving vast tijdens de rit.

“Mensen zijn te optimistisch en denken dat ze veilig aan het verkeer kunnen deelnemen terwijl ze hun telefoon gebruiken. We zien ook dat degenen die veel vertrouwen hebben in hun eigen vaardigheden, vaker hun telefoon gebruiken in het verkeer”, zegt verkeerspsycholoog Adriaan Heino van Interpolis in het AD.

Automobilisten van 18 tot 24 jaar grijpen het meest naar de telefoon achter het stuur. En dat is reden voor grote zorgen, want automobilisten in deze leeftijdscategorie hebben sowieso al een hoger ongevalsrisico. Dit komt onder andere doordat hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn, volgens de SWOV. Ook kunnen jongere verkeersdeelnemers minder goed gevaren herkennen en inschatten.

Ongeveer twee op de vijf automobilisten en fietsers vindt het eigen telefoongebruik geen probleem. Bij jongeren is dat bijna de helft. “Dit heeft onder andere te maken met zelfoverschatting. Mensen weten wel dat het gebruik van je mobiel in het verkeer gevaarlijk is, maar doen het toch omdat ze denken dat zíj het zelf wel veilig kunnen doen”, legt Heino uit.

De verkeerspsycholoog vindt het verontrustend dat jongeren er gewend aan raken om de telefoon al op jonge leeftijd in het verkeer te gebruiken. “Hoe meer jongeren daaraan gewend raken, hoe groter de kans dat ze dit ook op latere leeftijd blijven doen. De fietsers van vandaag zijn de automobilisten van morgen.”