Relatieproblemen gaan vaak over
controle. Wie heeft de touwtjes in handen? Wie bepaalt wat wie moet doen? Als je partner een controlefreak is, zal hij of zij je niet alleen vertellen wat je moet doen, maar ook wanneer en hoe. Achteraf wordt er nog eens gecheckt of het goed gedaan is. Desnoods doet hij of zij het nog eens over met een uitgebreide instructie over hoe het beter kan.
Is de controlefreak de baas in huis? Nee, het is juist niet de sterke partner die alles onder controle heeft. Integendeel, ze voelen zich vaak eenzaam, gefrustreerd en machteloos. Ze stoten mensen af, zelfs hun partner. En ze bereiken zelden het beoogde resultaat, maar evengoed gaan ze ermee door. Waar komt die controledwang vandaan? Meestal is het een manier om met innerlijke pijn en met negatieve emoties om te gaan. Vaak zijn het mensen die hun gevoelens niet kunnen uiten, vooral negatieve emoties niet, zoals angst, stress, woede en pijn. Kennelijk zijn ze ervan overtuigd dat als zij de touwtjes in handen hebben, ze zich beter zullen voelen. Dat is zelden het geval.
Hoe zit het nu met de partner van de controlefreak? Eigenlijk wil de partner alleen maar dat de controlefreak stopt met de lakens uit te delen en zijn/haar mond houdt. Helaas, is de enige manier om dat te bereiken: meewerken en doen wat er van je verwacht wordt. Meestal gebeurt dat met tegenzin, maar meewerken bekrachtigt het controlegedrag en het controlegedrag versterkt de weerzin. Zo kom je in een neerwaartse spiraal terecht. Wat kun je eraan doen? (behalve gillend weglopen)
- Doe je best om zo min mogelijk emotioneel te reageren.
- Geef rustig en begripvol aan dat je weet hoe teleurgesteld hij/zij is over het feit dat jij niet in staat lijkt te zijn om aan zijn of haar normen te voldoen.
- Probeer te praten over iets dat hem of haar echt ongelukkig lijkt te maken. Vraag of hij of zij bereid is om dat probleem onder ogen te zien en uit te zoeken wat eraan gedaan kan worden.
- Doe je best om niet te defensief te reageren. Vergeet niet dat intens en langdurig controlegedrag waarschijnlijk zijn oorsprong vindt in negatieve emoties, die niet geuit worden. Geef hem of haar de kans om die emoties te uiten, ook als het negatieve emoties in jouw richting zijn.
Als het niet lukt om daar op een respectvolle en constructieve manier met elkaar over te praten, is professionele hulp aangewezen.