Chinese filosofie is razend populair op Harvard: "Een zoektocht naar jezelf brengt je nergens"

Wetenschap
zondag, 08 mei 2016 om 11:32
welingelichtekringen header 1

Op Harvard is momenteel één vak razend populair: Chinese filosofie. Hoogleraar Chinese geschiedenis Michael Puett moest ervoor naar de grootste collegezaal van de universiteit verhuizen. Nrc.next sprak met de man die Chinese filosofie toepasbaar weet te maken in de praktijk. "We willen in het Westen graag geloven dat er zoiets is als het ‘ware ik’. We streven in het leven naar vrijheid door ‘onszelf te vinden’. Dat doen we door op zoek te gaan naar werk of een studie die bij ons past, of door de juiste partner te zoeken. We stippelen een plan uit dat goed is voor onszelf. Maar die opvatting van het ‘zelf’ bestaat niet in de Chinese traditie. Chinese denkers, zoals Confucius of Mencius, stellen dat we niet één homogeen wezen zijn,” aldus Puett. "We zijn complex en chaotisch," gaat hij verder. "We bestaan uit een soort samenraapsel van tegenstrijdige emoties en neigingen die voortdurend veranderen. Wie ik denk te zijn, en wat ik aanzie voor ‘mijzelf’ wanneer ik besluiten neem, is slechts een reeks gedragspatronen waar ik toevallig in ben terechtgekomen. Het is ironisch. Juist als je toch in dat ‘zelf’ gelooft, kom je niet vooruit.”

Nieuw gedrag Hij noemt een voorbeeld: "Sommige mensen zien zichzelf als een driftig of opvliegend persoon. Ze zeggen tegen zichzelf: ‘Ik ben nu eenmaal zo.’ Maar de Chinese denkers zouden je afraden zo te denken. Zij wijzen erop dat je door een ingesleten gewoonte zo bent geworden en dat je zelf hebt besloten je identiteit hieraan te ontlenen. Je bezit ook het vermogen om vriendelijk of aandachtig te zijn en je zou best nieuwe gedragspatronen kunnen ontwikkelen.”

Hij benadrukt dat het leven onberekenbaar is. "Omdat we vaak een onveranderlijke kijk op onszelf hebben, beperken we ons tot rollen die we in het verleden speelden. Maar in een veranderende wereld moet je leren beslissingen te nemen rekening houdend met een complex zelf.”

Bron(nen): nrc.next (via Blendle)