Deze genetisch aangepaste superschimmel is dodelijk voor muggen

De doorbraak kwam toen onderzoekers ontdekten dat de Metarhizium-schimmel een bijzondere truc gebruikt om zich te verspreiden. Wanneer deze schimmel een insect heeft gedood en het kadaver heeft overwoekerd, begint het lichaam een specifieke geur uit te stralen. Dat komt door longifoleen, dezelfde stof die van nature in dennenbomen en sommige bloemen voorkomt.

Die geur blijkt andere insecten aan te trekken. Wanneer nieuwsgierige insecten op het kadaver afkomen, raken ze besmet met schimmelsporen. Op die manier kan de schimmel zich verspreiden naar nieuwe slachtoffers.

Onderzoekers uit China en de VS ontdekten dat verschillende insectensoorten op de geur afkomen, van fruitvliegjes tot wespen en muggen. Door experimenten met fruitvlieggen vonden ze precies welke reukreceptoren verantwoordelijk zijn voor het detecteren van de stof. Bij muggen bleek een vergelijkbaar systeem te werken.

Met deze kennis gingen de onderzoekers aan de slag. Ze namen het gen van een dennenboom dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van de stof en bouwden dit in in de schimmel.

De aangepaste schimmel produceerde wel 205 keer meer van de stof dan de gewone variant. Ook kon deze nieuwe schimmel gekweekt worden op een goedkoop medium van zemelen, rijst en rijstdoppen. Daarmee is productie op grote schaal haalbaar.

Toen de onderzoekers de gekweekte schimmel in kooien plaatsten met laboratoriummuggen, zagen ze dat de insecten aangetrokken werden door de geur. Mannetjesmuggen bleken zelfs gevoeliger dan vrouwtjes; ze bezochten de schimmel vaker en bleven er langer op zitten. Hoe meer sporen een mug oppakte, hoe sneller het dier stierf.

De echte test kwam toen het team wilde muggen verzamelde rond een instituut in China en deze gebruikte voor experimenten in een grote ruimte. In deze ruimte plaatsten ze de schimmelkweek op de vloer. Eerst lieten ze vrijwilligers in de ruimte slapen om te zien of mensengeur de muggen zou afleiden van de schimmel. Dat bleek niet het geval; de schimmel bleef de muggen aantrekken en binnen twee weken was honderd procent van de mannetjes dood en meer dan negentig procent van de vrouwtjes.

Vervolgens maakten ze het nog moeilijker door bloeiende planten in het midden van de ruimte te zetten. Muggen voeden zich namelijk met bloemennectar, dus de echte bloemen waren directe concurrentie voor de kunstmatige geur. Dit had wel een effect: de muggen raakten minder zwaar besmet met schimmelsporen omdat ze ook naar de bloemen vlogen.

Toch stierven uiteindelijk nog steeds meer dan negentig procent van de muggen. De schimmel bleek effectief tegen verschillende muggensoorten.

De onderzoekers maken wel duidelijk dat er nog veel onderzoek nodig is voordat deze methode in de echte wereld kan worden toegepast. Alle tests vonden plaats in laboratoria of afgesloten ruimtes. Hoe de methode werkt in een echte buitenomgeving met wind, regen, wisselende temperaturen en een overvloed aan andere geuren is nog onbekend.

Ook moet worden onderzocht of de genetisch aangepaste schimmel zich niet ongecontroleerd verspreidt in de natuur of welke impact dit zou hebben op insecten die geen doelwit zijn.

Bron: Nature Microbiology